SỰ NGHIỆP & TÀI CHÍNH

Gia đình và sự nghiệp: Tại sao phụ nữ không thể có cả hai?

By Chi

Gia đình và sự nghiệp: Tại sao phụ nữ không thể có cả hai?

“Nếu tôi là một người đàn ông, tôi sẽ không ở đây để nói về điều này, bởi tôi sẽ ở ngoài đó, tiếp tục chơi và chiến thắng trong khi vợ tôi lao động chân tay để chăm sóc cho gia đình”. Nhiều người (kể cả ở Việt Nam hay trên toàn thế giới) đã bày tỏ sự đồng cảm với quyết định này của cô, lựa chọn khó khăn 'gia đình hay sự nghiệp' là điều mà rất nhiều phụ nữ đang phải đối mặt. Nếu một người phụ nữ có tài năng, địa vị xã hội, có sẵn tiền bạc và các nguồn lực như của Serena Williams phải lựa chọn giữa sự nghiệp và gia đình, thì điều đó có ý nghĩa gì đối với phần còn lại của thế giới?

Đối với mọi người, cuộc sống bao gồm việc đưa ra những lựa chọn trong những ràng buộc và lựa chọn của phụ nữ từ lâu đã đặc biệt hạn chế. Phụ nữ tiếp tục chịu gánh nặng lớn hơn khi cân bằng giữa gia đình và sự nghiệp, bất chấp những tiến bộ trong những thập kỷ gần đây nhằm mang lại bình đẳng giới.

Sau khi trở thành mẹ, nhiều phụ nữ chuyển sang một công việc linh hoạt hơn và làm việc tại nhà nhiều hơn, điều này có thể dẫn đến mức lương thấp hơn. Và dù các bà mẹ đang đi làm dành nhiều thời gian cho công việc, lao động gia đình và chăm sóc con cái hơn các ông bố, nhưng đa số không có khả năng được tiếp cận với các chính sách hỗ trợ tại nơi làm việc hay các dịch vụ chăm sóc trẻ em hợp túi tiền.

Theo tạp chí Grazia (Anh), cứ mỗi năm, nếu một người mẹ vắng mặt tại nơi làm việc thì mức lương tương lai của cô ấy sẽ giảm 4%. Vào thời điểm một người mẹ trở lại làm việc toàn thời gian, trung bình đối tác nam sẽ kiếm được nhiều hơn cô ấy 21%. Bên cạnh những ảnh hưởng tiêu cực về tài chính và sự nghiệp, phụ nữ cũng dễ bị căng thẳng hơn và ít có thời gian chăm sóc bản thân hơn.

Gia đình và sự nghiệp

Serena Williams - Ảnh: Vogue

Gia Đình Hay Sự Nghiệp?

Làm mẹ hay sự nghiệp - một lựa chọn mà phụ nữ không cần phải đối mặt. Câu hỏi đúng mà chúng ta nên đặt ra là, tại sao một người phụ nữ phải lựa chọn giữa hai điều này? Tại sao họ không thể có cả hai? Chính xác thì điều gì đang khiến một người phụ nữ không thể cân bằng giữa hai khía cạnh này trong cuộc sống của cô ấy?

Phụ nữ đã bất chấp mọi thử thách, bơi ngược dòng nước để chứng tỏ bản lĩnh của mình trong một thế giới do nam giới thống trị và đã vượt qua các cấp bậc để nhận được sự công nhận cũng như sự tôn trọng mà họ xứng đáng có được. Nhưng để có được sự nghiệp thăng hoa, hầu hết phải trả những "cái giá rất đắt".

Các gia đình ngày nay cũng tiến bộ hơn khi cho thấy thái độ họ ủng hộ phụ nữ quay trở lại nơi làm việc sau sinh. Tuy nhiên, dường như tất cả chỉ dừng lại ở đây, bởi vì sự chấp thuận này đi kèm với các điều khoản và điều kiện. Cô ấy phải làm việc hết mình vì sự nghiệp trong khi vẫn gánh vác phần lớn trách nhiệm nuôi dạy con cái và công việc gia đình. Và không chỉ vậy, đôi khi họ phải gánh luôn trách nhiều chăm sóc người già hoặc các thành viên trong gia đình khi ốm đau. Nhiều phụ nữ đi làm hầu như không có hoặc có rất ít sự giúp đỡ. Chưa kể đến các tiêu chuẩn “kép” đè nặng lên vai họ. Nếu thành công và chú tâm vào công việc, người phụ nữ đó sẽ bị dè bỉu là người “vô tâm”, “không quan tâm tới gia đình, con cái” hay “quá tham vọng”... Ngược lại nếu tập trung vào gia đình, họ lại trở thành người “không biết phấn đấu”, “ăn bám chồng”... Kết quả là không thể tập trung cao độ, căng thẳng, thường xuyên đổ lỗi cho bản thân vì không thể đương đầu với mọi công việc và sự kiệt sức, đã buộc họ phải đưa ra một lựa chọn sẽ thay đổi mãi mãi cuộc đời họ - làm mẹ hoặc sự nghiệp.

Chia sẻ với chúng tôi về chủ đề này là một phụ nữ làm việc tự do, T. T (sn 92) tốt nghiệp trường đại học Ngoại thương, từng có thời gian làm việc trong một công ty nước ngoài khá nổi tiếng với mức lương mà nhiều người mơ ước. Cô phải dành rất nhiều thời gian cho công việc, những chuyến công tác hay các dự án lớn. T may mắn có được một người bạn đời luôn chia sẻ công việc chăm sóc con cái, nhưng cô vẫn cảm thấy mình đang bỏ lỡ rất nhiều dấu mốc cuộc đời của con. Để dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, T quyết định xin nghỉ việc và bắt đầu công việc tự do, với một ngành nghề hoàn toàn mới so với trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc T sẽ phải bắt đầu lại từ đầu với thu nhập thấp hơn và không ổn định như trước. Một điều khá đáng buồn là trong mắt bố mẹ 2 bên, cô là người phụ nữ “kém bản lĩnh”.

Quyết định nào đối với phụ nữ cũng thật khó khăn.

Gia đình và sự nghiệp

Cân Bằng Giữa Gia Đình Và Sự Nghiệp Là Một Thách Thức, Nhưng Có Thể...

Sự cân bằng đồng đều liên tục có lẽ là không thực tế, bởi vì sẽ có lúc một trách nhiệm nào đó sẽ chiếm nhiều phần trong cuộc sống của bạn hơn trách nhiệm kia. Ví dụ, khi con bạn bị ốm, chúng sẽ cần mẹ 100%, hoặc nếu bạn công việc đòi hỏi thời gian và công sức lớn, bạn có thể phải “hy sinh” gia đình để hoàn thành công việc của mình.

Điều đầu tiên bạn phải làm là xác định sự cân bằng có ý nghĩa như thế nào đối với bạn và đừng so sánh mình với người khác. Giả sử bạn có một công việc với những trách nhiệm lớn, bạn có thể không đón bọn trẻ từ trường hoặc bạn có thể bỏ lỡ một số hoạt động của chúng, nhưng đừng vì thế mà nghĩ mình là người mẹ tồi tệ. Đối với những bà mẹ kiểu này, việc tìm kiếm sự cân bằng có thể được định nghĩa là ngắt kết nối với công việc khi họ ở nhà. Tắt các thiết bị điện tử trong giờ ăn tối và dành thời gian cho gia đình vào cuối tuần là một ví dụ về cách có thể đạt được sự cân bằng, dù họ sẽ phải làm việc khi bọn trẻ đi ngủ. Một số bà mẹ khác định nghĩa sự cân bằng là có thể làm việc vài ngày trong tuần. Họ không cần làm trụ cột gia đình, không gánh vác phần nặng về tài chính và làm việc bán thời gian để có sự nghiệp riêng nhưng vẫn có thể đưa đón con, các hoạt động sau giờ học và tham gia các công việc gia đình khác.

Điểm mấu chốt là định nghĩa của bạn sẽ khác nhau dựa trên công việc của bạn, sự hỗ trợ mà bạn có, mong muốn và ưu tiên của bạn. Tôi tin rằng việc thiết lập các ưu tiên trong các khoảng thời gian khác nhau sẽ rất hữu ích và có thể loại bỏ rất nhiều căng thẳng. Phương trình phù hợp khiến bạn hạnh phúc và có ích cho gia đình bạn có thể sẽ khác với hàng xóm. Và khi công việc của bạn thay đổi và con bạn lớn hơn, mọi thứ cũng có thể thay đổi. Tất cả những điều đó đều tốt.

Bên cạnh đó bạn cũng cần nhận biết ranh giới xã hội, đừng tự gán lên mình chiếc áo thần thánh về tình mẫu tử với những hi sinh cao đẹp. Chúng có thể cản trở bạn trong những quyết định liên quan tới sự nghiệp. Hãy nhớ rằng ‘tình mẫu tử’ là một câu chuyện và bạn đang viết phiên bản của chính mình - cách bạn sống và làm việc là tùy thuộc vào bạn, chứ không phải ai khác.

Và quan trọng không kém, là việc thúc đẩy thay đổi tại nơi làm việc và môi trường xung quanh mình. Hãy trình bày rõ vấn đề này quan trọng như thế nào đối với bạn và những phụ nữ khác ở mọi nơi, thậm chí “giáo dục” những người trong gia đình hay các đồng nghiệp rằng sự cân bằng này, bao gồm cả vai trò làm mẹ, là một phần trọng tâm trong thành công của bạn. Hãy đảm bảo rằng họ biết để có thể hiểu rõ hơn và ủng hộ cách làm việc của bạn. Bắt đầu nhỏ nhất là tạo ra sự phân chia công việc bình đẳng hơn ở nhà. Mọi thứ sẽ không thay đổi trong một sớm một chiều, nhưng hãy tiếp tục cuộc trò chuyện hàng ngày và đưa đối tác của bạn “vào cuộc”.

Cuối cùng, dù nói thì dễ hơn làm, nhưng điều quan trọng là bạn không nên để bản thân bị ảnh hưởng bởi sự đánh giá của người khác về con người hay cuộc đời của bạn.

Gia đình và sự nghiệp

Phụ Nữ Cũng Cần Có Đồng Minh Tốt

Thay đổi điều này không nên chỉ nằm trên đôi vai của phụ nữ. Dù bạn là ai, đang trong hoàn cảnh nào, hãy dừng áp đặt tình trạng khó khăn này lên phụ nữ và thay vào đó, hãy trở thành những đồng minh tốt hơn của họ. Hãy:

• Ngừng đặt ra những kỳ vọng khác nhau cho đàn ông và phụ nữ. Chăm sóc con cái là trách nhiệm của cả cha và mẹ, vì vậy không cha mẹ nào nên cảm thấy mình phải chịu gánh nặng một cách bất công với các nhiệm vụ gia đình và chăm sóc con cái, vì điều đó đương nhiên sẽ ảnh hưởng đến sự tập trung của họ trong công việc.

• Ngừng ác khẩu với phụ nữ chỉ vì người đó không muốn có con. Trong văn hóa châu Á, điều này là khó có thể chấp nhận được. Nhưng đó là lựa chọn và là quyền của mỗi người, ý nghĩa cuộc sống của chúng ta đôi khi không giống nhau. Điều cần thiết là học cách tôn trọng và cảm thông cho nhau.

• Ngừng rập khuôn trải nghiệm làm mẹ. Làm mẹ là những trải nghiệm khác nhau cho mỗi phụ nữ. Tuy nhiên, trong xã hội của chúng ta, kiểu làm mẹ duy nhất được ca ngợi là kiểu truyền thống, khi một cặp vợ chồng thụ thai sinh một đứa trẻ, cũng ở mức mà xã hội cho là đúng tuổi và sau đó nuôi nấng chúng theo cách mà chúng ta vẫn thường thấy. Còn lại, những bà mẹ đơn thân hoặc những phụ nữ chọn nhận con nuôi, sinh đẻ muộn hay vì bất cứ lý do gì đó mà hi sinh nhiều cho công việc, phải đối mặt với rất nhiều sự kỳ thị, điều đó càng gây thêm áp lực cho cuộc sống căng thẳng của họ. Không phụ nữ nào cần sự phán xét của xã hội, làm mẹ là một sự lựa chọn và mỗi phụ nữ nên quyết định làm thế nào và khi nào cô ấy muốn trải nghiệm nó.

• Ngừng coi việc làm mẹ là một sự bất tiện cho công việc, tổ chức. Người sử dụng lao động cần xây dựng các chính sách thân thiện với người mẹ và học cách tìm ra các giải pháp xung quanh việc làm mẹ nếu họ không muốn đánh mất những nhân viên tài năng có nhiều khả năng cống hiến cho tổ chức của họ.

• Ngừng soi mói vấn đề gia đình và sự nghiệp, thay vào đó hãy giúp đỡ phụ nữ. Họ không cần ai phải để ý tới từng chi tiết để xem mình có nuôi con chuẩn không, làm việc có tốt hay mang về được bao nhiêu tiền… Người mẹ nào cũng muốn điều tốt nhất cho con mình, điều mẹ cần là một hệ thống hỗ trợ vững chắc giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn.