MẸ & BÉ

Vô sinh thứ phát - Đã sinh con nhưng lại được chẩn đoán vô sinh?

By Đỗ Hạnh Trang

Vô sinh thứ phát - Đã sinh con nhưng lại được chẩn đoán vô sinh?

Vô sinh thứ phát là tình trạng vô sinh ở những cặp vợ chồng đã từng sinh con (hoặc mang thai, kể cả sảy thai). Liệu sức khỏe sinh sản của bạn và chồng có vấn đề gì không? Nếu bạn đang vướng phải tình huống này, hãy cùng tìm hiểu về vô sinh thứ phát.

Vô Sinh Thứ Phát Là Gì?

Có thể bạn đang cảm thấy vô lý khi nghe đến thuật ngữ vô sinh thứ phát. Bởi rõ ràng khả năng sinh sản của bạn bình thường với bằng chứng mạnh mẽ nhất là đứa con đầu lòng. Nhưng sự thật là dù bạn đã mang thai bao nhiêu lần, bạn vẫn có nguy cơ mắc vô sinh thứ phát. Hãy để Her giúp bạn hiểu rõ vấn đề này.

Trước tiên, bạn cần hiểu rõ vô sinh là gì. Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh là tình trạng không thể thụ thai sau 1 năm mà hai vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên, không dùng biện pháp tránh thai. Đối với phụ nữ trên 35 tuổi, thời gian có thể rút ngắn xuống còn 6 tháng.

Đó là định nghĩa của vô sinh nguyên phát. Còn vô sinh thứ phát là tình trạng không thể thụ thai sau khi đã mang thai và sinh nở trước đó.

Vô Sinh Thứ Phát Có Phổ Biến Không?

Bạn không phải trường hợp duy nhất phải đối mặt với vô sinh thứ phát. Một nghiên cứu tại Sudan trên 800 cặp vợ chồng hiếm muộn phát hiện tỉ lệ vô sinh nguyên phát là 68,9% và vô sinh thứ phát là 31,1%. Nghiên cứu tương tự tại Ấn Độ cho kết quả vô sinh nguyên phát và thứ phát lần lượt chiếm 57,5% và 42,5%. Như vậy, rõ ràng vô sinh thứ phát là vấn đề sức khỏe phổ biến và đáng được quan tâm.

Giống như vô sinh nguyên phát, nguyên nhân dẫn đến vô sinh thứ phát cũng bắt nguồn từ cả phía nam giới và nữ giới.

Nguyên Nhân Từ Nữ Giới

Tuổi cao

Phần lớn, phụ nữ sinh con đầu lòng ở tuổi đôi mươi nhưng thường mang thai lần hai sau tuổi 30. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng vô sinh thứ phát. Bởi trong độ tuổi 30 - 40, khả năng sinh sản của người phụ nữ suy giảm đáng kể. Số lượng trứng của bạn hữu hạn và sẽ giảm dần sau mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Chất lượng trứng cũng suy giảm khi tuổi tác của người phụ nữ tăng dần. Hơn nữa, mang thai sau tuổi 30 cũng làm gia tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh cho thai nhi.

Vấn đề về buồng trứng

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là bệnh lý phụ khoa phổ biến ảnh hưởng tới hoạt động rụng trứng của người phụ nữ. Ở người phụ nữ khỏe mạnh, mỗi tháng, 1 quả trứng sẽ chín và rụng, tạo nên hiện tượng kinh nguyệt. Tuy nhiên, phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường không rụng trứng hoặc rụng trứng không thường xuyên. Điều đó có nghĩa là kinh nguyệt của họ không đều và khả năng thụ thai cũng thấp. Bạn nên cảnh giác với hội chứng này nếu có biểu hiện: kinh nguyệt không đều, rậm lông ở mặt, ngực, lưng, tóc mỏng, da dầu, nhiều mụn.

Mặt khác, một số phụ nữ có dự trữ trứng ít, tức là ngay từ khi sinh ra, số lượng trứng đã ít hơn những người khác. Trứng rụng và gặp được tinh trùng trong lần mang thai đầu tiên có thể do may mắn. Tuy nhiên, xác suất để trứng gặp được tinh trùng trong những lần sau sẽ giảm dần, gây nên tình trạng khó thụ thai.

Tổn thương vòi trứng

Trứng và tinh trùng gặp nhau, sau đó thụ tinh tại vòi trứng. Nếu vòi trứng của bạn bị tắc nghẽn, viêm nhiễm hoặc tổn thương sẽ ảnh hưởng tới quá trình thụ tinh. Viêm nhiễm phần phụ, chửa ngoài tử cung hoặc tiền sử phẫu thuật liên quan đến ống dẫn trứng là những yếu tố nguy cơ cao bạn cần chú ý.

Nguyên do tại tử cung

Vết mổ lấy thai cũ có thể tạo thành sẹo trên niêm mạc tử cung, gây khó khăn cho trứng làm tổ. U xơ tử cung – khối u lành tính của tử cung phát triển to dần theo tuổi cũng là một yếu tố cản trở khả năng mang thai của người phụ nữ. Bên cạnh đó, bệnh lý lạc nội mạc tử cung cũng có tác động tiêu cực tới quá trình thụ thai.

Thừa cân, béo phì

Sau khi sinh em bé, bạn có thể bị thừa cân, béo phì. Đặc biệt trong lần mang thai đầu tiên, khi bạn chưa có nhiều kiến thức và thường lo lắng thai nhi thiếu chất nên ăn uống không khoa học. Chỉ số BMI càng cao, chức năng của buồng trứng càng rối loạn, khả năng thụ thai của bạn càng thấp.

Nguyên Nhân Từ Nam Giới

Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của Y học, chúng ta đều biết vô sinh không chỉ đến từ người phụ nữ. 43% các cặp vợ chồng hiếm muộn tại Mỹ có liên quan tới nam giới. Vậy phái mạnh đóng góp những gì trong vô sinh thứ phát?

Số lượng và chất lượng tinh trùng

Như bạn đã biết, khả năng sinh sản của nam giới do số lượng và chất lượng tinh trùng quyết định. Tuổi cao, tình trạng sức khỏe (ung thư, xạ trị, rối loạn miễn dịch…) và một số loại thuốc (corticoid, ma túy…) có thể làm giảm số lượng và/ hoặc chất lượng tinh trùng.

Thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của nữ giới mà còn tác động mạnh mẽ tới số lượng và chất lượng tinh trùng. Cụ thể là chỉ số BMI ở nam giới càng cao thì khả năng di động của tinh trùng càng kém đồng thời số lượng tinh trùng có hình thái bất thường càng tăng.

Nguyên Nhân Do Thay Đổi Cuộc Sống Gia Đình

Một đứa trẻ ra đời kéo theo rất nhiều thay đổi trong cuộc sống gia đình. Hai vợ chồng bạn vừa bận bịu với vòng quay cơm áo gạo tiền vừa tất bật lo toan, chăm sóc con cái. Chính điều này đã thu hẹp khoảng thời gian riêng tư đồng thời gia tăng căng thẳng tinh thần cho hai bạn. Vợ chồng bạn không có đủ thời gian và sẵn sàng cảm xúc cho chuyện chăn chiếu, dẫn đến nhiều trắc trở cho kế hoạch mang thai lần sau.

Vô sinh thứ phát ngày càng phổ biến ở nhiều cặp vợ chồng và là vấn đề sức khỏe sinh sản cần được quan tâm. Nguyên nhân dẫn đến vô sinh thứ phát có thể xuất phát từ phái nữ, phái mạnh hoặc những thay đổi trong cuộc sống gia đình.

Điều trị vô sinh thứ phát có nhiều phương pháp khác nhau. Mỗi một phương pháp được ứng dụng trong những trường hợp cụ thể. Trước khi tiến hành điều trị bác sĩ sẽ thăm khám tổng quát và tìm ra nguyên nhân. Nhờ đó, quá trình điều trị sẽ diễn ra thuận lợi và mang lại hiệu quả tốt nhất. Bạn hãy hiểu đúng về vô sinh thứ phát để có biện pháp phòng tránh và nhờ đến sự giúp đỡ của Y học đúng lúc nhé!

About the author

Hạnh Trang là bác sĩ nhưng không theo đuổi màu áo blouse trắng. Cô quyết định trở thành cây viết tự do về sức khỏe. Thay vì kê đơn chữa bệnh, cô muốn dùng kiến thức y học và con chữ để giúp mọi người sống khỏe mạnh theo đúng định nghĩa của nó: đủ đầy về thể chất, tinh thần và xã hội.

Theo dõi Hạnh Trang tại: https://hanhtrang.co/