Bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân

Cảm giác an toàn và quen thuộc luôn khiến việc tìm ra động lực để thay đổi và khám phá những điều mới mẻ thật khó khăn. Nhưng càng mắc kẹt trong vùng an toàn, chúng ta càng bỏ lỡ nhiều cơ hội để trải nghiệm thế giới và phát triển bản thân.

Vùng an toàn là gì?

Vùng an toàn là trạng thái tâm lý mà ai đó cảm thấy thoải mái, quen thuộc với môi trường hiện tại và không muốn đi ra khỏi môi trường đó.

Theo David Klow, LMFT, tác giả cuốn You Are Not Crazy: Letters From Your Therapist, chúng ta được lập trình sẵn để tìm kiếm sự thoải mái và an toàn nhờ một cơ chế bảo vệ được mã hóa trong não. Ông nói: “Nếu có một mối đe dọa, thì theo bản năng, chúng ta sẽ di chuyển đến nơi an toàn”. Điều này khuyến khích chúng ta gắn bó với những gì quen thuộc, thay vì khám phá hoặc đón nhận những điều chưa biết

Bên trong vùng an toàn, mọi người thường không tham gia vào những trải nghiệm mới hoặc chấp nhận bất kỳ thử thách nào. Họ chỉ tham gia vào các hoạt động quen thuộc, khiến họ cảm thấy “kiểm soát được” không gian của mình.

Trong vùng an toàn, bạn có thể tránh cảm giác lo lắng hoặc căng thẳng và đau đớn. Bất cứ điều gì nằm ngoài vùng thoải mái đều tạo ra sự không chắc chắn và theo tạp chí Psychology Today, sự không chắc chắn đồng nghĩa với nguy hiểm, khiến bạn sợ hãi.

Vì vậy, ngay cả khi bạn biết mình đã vượt xa vùng an toàn của mình, nỗi sợ hãi sẽ cản trở bạn tiến về phía trước. Ví dụ, bạn có thể ngần ngại theo đuổi một con đường sự nghiệp khác vì sợ thất bại.

Làm thế nào để ra khỏi vùng an toàn?

Hãy thử những mẹo nhỏ dưới đây để từ từ bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân.

Đo lường bên trong và bên ngoài vùng an toàn của bạn

Alyssa Mancao, chuyên gia sức khỏe tâm thần tại Ro Mind (nền tảng sức khỏe tâm thần kỹ thuật số dành cho những người mắc chứng lo âu và trầm cảm) khuyên bạn: Viết ra tất cả những khía cạnh tích cực và tiêu cực của hoàn cảnh hiện tại của bạn, hãy dành một chút thời gian để suy ngẫm và tự hỏi bản thân cảm giác như thế nào khi sống trong vùng an toàn . Đây là một cách đơn giản để giảm thiểu một số nỗi sợ hãi có thể kìm hãm bạn. 

Viết lách có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình và tìm thấy động lực cần thiết để rời khỏi vùng an toàn của bản thân.

Đặt mục tiêu cụ thể

Đặt mục tiêu là một trong những cách tốt nhất để lập kế hoạch và định hướng cuộc đời bạn thay vì phó mặc cho cơ hội. Những mục tiêu tốt nhất là những mục tiêu thúc đẩy bạn học hỏi, phát triển và bước ra khỏi vùng an toàn của mình để đổi lấy thứ mà bạn thực sự muốn hoặc quan tâm. Ví dụ, các mục tiêu nghề nghiệp có thể giúp bạn đảm bảo thu nhập cao hơn hoặc có ngôi nhà mơ ước.

Đặt mục tiêu cá nhân theo phương thức S.M.A.R.T. bằng cách đưa ra các giải pháp cụ thể, có thể đo lường được, có thể đạt được, phù hợp và kịp thời, bạn sẽ thấy mình thực sự có thể bám sát và đạt được chúng.

Ngừng suy nghĩ quá nhiều

Suy nghĩ quá nhiều có thể khiến bạn khó rời khỏi vùng an toàn của mình. Thay vì giúp bạn cảm thấy tự tin và sẵn sàng hơn, việc dành quá nhiều thời gian lên kế hoạch, chuẩn bị và diễn tập lại có nhiều khả năng làm trầm trọng thêm sự lo lắng của bạn.

Hãy thử kỹ thuật 5 giây, để não ngừng suy nghĩ những điều khác (vì nó đang tập trung đếm ngược), và vài giây đó là đủ để bạn bắt đầu hành động.

Bắt đầu chậm rãi

Bạn không cần phải thực hiện tất cả các hoạt động cùng một lúc. Nếu bạn cảm thấy sợ hãi trước thử thách mà mình đã chọn, hãy biến nó thành một quy trình gồm nhiều bước để bạn có thể từ từ leo lên ngọn núi đó.

Thay đổi thói quen của bạn

Nếu bạn bị mắc kẹt trong lối mòn, hãy phá vỡ khuôn mẫu. Nếu có những điều trong cuộc sống khiến bạn cảm thấy lặp đi lặp lại hoặc đơn điệu tới nhàm chán, hãy thay đổi thói quen để thoát khỏi lối mòn đó, như thay đổi lộ trình tới công ty để khám phá thêm nhiều con đường và ngắm nhìn khung cảnh xung quanh.

Ngay cả những thay đổi nhỏ cũng có thể làm phong phú thêm cuộc sống và giúp bạn có thêm động lực để thực hiện nhiều điều lớn hơn.

Ghi lại tiến trình của bạn

Không chỉ những chiến thắng và thành tích, hãy ghi nhận cả những thất bại hoặc sai lầm của mình. Đừng sợ thất bại, việc phạm sai lầm có thể là bằng chứng thực sự cho thấy bạn đang thúc đẩy bản thân tiến xa hơn.

Tạo dựng mang lưới xã hội đa dạng

Việc tìm kiếm những người cùng chí hướng để hình thành mối quan hệ thân thiết là điều tự nhiên, nhưng có nhiều lợi ích khi có một nhóm bạn đa dạng. Nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với những người có nền tảng, văn hóa, kinh nghiệm sống và quan điểm khác nhau sẽ giúp bạn học hỏi và trưởng thành hơn rất nhiều.

Kiên nhẫn với bản thân

Giống như mọi quá trình, không phải điều gì cũng dễ dàng và suôn sẻ - trong một số trường hợp, bạn có thể phải đối mặt với cảm giác thất vọng, nghi ngờ và lo lắng. Nếu bạn thử điều gì đó khác biệt và cảm thấy ổn, hãy cố gắng giữ vững "phong độ". Nhưng nếu bạn cảm thấy hơi choáng ngợp và chùn bước, chỉ cần “thu nhỏ” lại và thử lại khi bạn cảm thấy sẵn sàng. 

Điều gì xảy ra khi bạn rời khỏi vùng an toàn của mình?

Phát triển tư duy phát triển

Công trình nghiên cứu về tư duy của nhà tâm lý học Stanford Carol Dweck (2008) đã đánh dấu một sự thay đổi mô hình trong lĩnh vực tâm lý học tích cực. Nghiên cứu của cô đã phân biệt giữa hai hệ thống niềm tin trái ngược nhau – tư duy cố định và tư duy phát triển.

Với tư duy cố định, mọi người tin rằng họ đã đặt ra liều lượng cho từng khả năng, với mức trần tương ứng về mức độ họ có thể đạt được. Thất bại bộc lộ sự kém cỏi, và những lời chỉ trích trở thành đòn chí tử giáng vào lòng tự trọng.

Tư duy phát triển có nghĩa là nhận ra con người là dễ uốn nắn. Từ lập trường này, những thất bại trở thành cơ hội học hỏi và tiềm năng của chúng ta trở nên vô hạn.

Cố ý rời khỏi vùng an toàn đi đôi với việc phát triển tư duy cầu tiến. Trong khi tư duy cố định khiến chúng ta mắc kẹt trong nỗi sợ thất bại, thì tư duy phát triển mở rộng khả năng có thể. Nó truyền cảm hứng cho chúng ta học hỏi và chấp nhận những rủi ro lành mạnh, dẫn đến những kết quả tích cực trong các lĩnh vực cuộc sống.

Tăng khả năng phục hồi

Vì sự thay đổi và sự không chắc chắn chắc chắn sẽ xảy ra trong suốt cuộc đời bạn, sớm hay muộn, mọi người đều phải đối mặt với nghịch cảnh. Thói quen mở rộng vùng an toàn của chúng ta trang bị cho mọi người để xử lý sự thay đổi và sự mơ hồ một cách tự tin hơn, dẫn đến khả năng phục hồi.

Tăng cường sự tự tin

Bạn càng đối mặt với nỗi sợ hãi của mình và thách thức chúng, bạn sẽ càng trở nên tự tin hơn. Bạn sẽ tự hào về thành tích và khả năng hành động của mình bất chấp nỗi sợ hãi ban đầu của bạn.

Ít hối tiếc hơn

Trong cuốn sách bán chạy Top 5 điều hối tiếc của người sắp chết, nữ y tá Bonnie Ware tiết lộ những điều hối tiếc lớn nhất trong cuộc đời của những bệnh nhân chăm sóc tích cực của mình:

“Tôi ước mình có can đảm để sống một cuộc sống đúng với bản thân mình chứ không phải cuộc sống mà người khác mong đợi ở tôi.”

“Tôi ước mình có đủ can đảm để bày tỏ cảm xúc của mình.”

“Ước gì tôi đã để bản thân được hạnh phúc hơn.”

Mặc dù sống an toàn có những ưu điểm nhưng nó cũng có thể không thỏa mãn được bản thân. Bạn sẽ không bao giờ hối tiếc khi rời khỏi vùng an toàn để theo đuổi ước mơ và sống cuộc sống mà mình mong muốn.