Hầu hết thức ăn chiên hay nấu với nhiều dầu mỡ đều được coi là thực phẩm nhiều dầu mỡ. Những món ăn này thường có lượng calo rất cao, béo, nhiều muối và tinh bột tinh chế, nhưng lại chứa rất ít chất xơ, vitamin và các chất khoáng.
Mặc dù đồ ăn chiên là món rất hấp dẫn trong những dịp đặc biệt, nhưng thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể ảnh hưởng xấu đến cơ thể và sức khỏe của bạn ngay lập tức và cả về lâu về dài.
Dưới đây là những tác động của đồ ăn chiên nhiều dầu mỡ lên cơ thể của bạn.
Dễ dẫn đến đầy bụng, đau dạ dày và tiêu chảy
Trong số các chất dinh dưỡng đa lượng – tinh bột, chất béo và chất đạm, chất béo là chất được tiêu hóa chậm nhất. Vì thức ăn nhiều dầu mỡ có chứa nhiều chất béo nên làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày. Khi thức ăn ở trong dạ dày lâu, có thể gây đầy hơi, buồn nôn và đau dạ dày. Ở những người có các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm tụy mãn tính, lượng thức ăn béo cao có thể gây đau dạ dày, chuột rút và tiêu chảy.
Làm suy giảm hệ vi sinh vật đường ruột của bạn
Thực phẩm nhiều dầu mỡ có hại rất lớn đến những lợi khuẩn sống trong đường ruột. Tập hợp vi sinh vật này, còn được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột.
Hệ vi sinh vật đường ruột này có những tác dụng như sau:
Tiêu hóa chất xơ: Vi khuẩn trong đường ruột của bạn phân hủy chất xơ để tạo ra chuỗi ngắn các axit béo, có tác dụng chống viêm và có thể bảo vệ chống lại các chứng rối loạn tiêu hóa. Hệ vi sinh vật đường ruột làm việc với các tế bào miễn dịch để kiểm soát phản ứng của cơ thể đối với các bệnh nhiễm trùng.
Kiểm soát cân nặng: Sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột có góp phần không hề nhỏ trong việc tăng cân.
Sức khỏe đường ruột: Sự xáo trộn của hệ vi sinh vật đường ruột có liên quan đến sự phát triển của IBS, trong khi men vi sinh (vi sinh vật sống được tìm thấy trong một số loại thực phẩm) có thể giúp cải thiện các triệu chứng.
Sức khỏe tim mạch: Các lợi khuẩn đường ruột có thể giúp tăng cholesterol tốt (HDL) để bảo vệ tim, trong khi các loại khác có thể tạo ra các hợp chất gây hại cho động mạch, gây ra bệnh tim.
Chế độ ăn nhiều chất béo như dầu mỡ, có thể phá hỏng hệ vi sinh vật đường ruột của bạn bằng cách làm tăng số lượng vi khuẩn đường ruột có hại và giảm số lượng lợi khuẩn. Những thay đổi này có thể liên quan đến các bệnh béo phì, bệnh mãn tính khác như ung thư, bệnh tim, tiểu đường, và bệnh Parkinson.
Làm tăng cân và dẫn đến bệnh béo phì
Các món được nấu với một lượng dầu mỡ lớn có thể làm tăng cân do chứa quá nhiều calo. Ví dụ, một củ khoai tây nướng (khoảng 100g), chứa 93 calo và 0,1 gam chất béo. Trong khi cùng một lượng khoai tây đó nhưng được chiên lên, chứa đến 312 calo và 15 gam chất béo. Các nghiên cứu đã theo dõi mối quan hệ giữa việc ăn các thức ăn chiên rán/thức ăn nhanh với việc tăng tỷ lệ tăng cân và béo phì. Béo phì có thể dẫn đến rất nhiều những căn bệnh như bệnh tim, tiểu đường, đột quỵ, và một số bệnh ung thư.
Đặc biệt, hấp thụ nhiều chất béo chuyển hóa (trans fats) có thể gây tăng cân. Chất béo chuyển hóa được hình thành khi dầu thực vật bị thay đổi về mặt hóa học. Bất chấp các nguyên tắc khi sử dụng, chúng vẫn được tìm thấy rất nhiều thực phẩm chiên rán do sử dụng dầu thực vật hydro hóa một phần trong quá trình chiên và chế biến. Các nghiên cứu trên động vật cũng lưu ý rằng chất béo chuyển hóa có thể dẫn đến tăng trọng lượng cơ thể, ngay cả khi không hấp thụ quá nhiều Calo. Ngoài ra một nghiên cứu trong 8 năm ở 41.518 phụ nữ đã xác định rằng những người thừa cân tăng thêm 1 cân cho mỗi lần tăng 1% lượng chất béo chuyển hóa.
Làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ
Thực phẩm nhiều dầu mỡ có một số tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. Ví dụ, thực phẩm chiên đã được chứng minh là làm tăng huyết áp, giảm cholesterol HDL (tốt), dẫn đến tăng cân và béo phì, tất cả đều có liên quan đến bệnh tim. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng khoai tây chiên làm tăng chứng viêm và có thể góp phần gây ra các bệnh tim mạch.
Hơn nữa, nguy cơ mắc bệnh tim của bạn có thể liên quan đến tần suất bạn ăn đồ chiên. Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ ăn một hoặc nhiều đồ chiên mỗi tuần có nguy cơ suy tim cao hơn 48% so với những người chỉ ăn 1-3 phần mỗi tháng. Trong một nghiên cứu khác, những người ăn từ hai khẩu phần đồ chiên trở lên mỗi tuần có nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ cao hơn 63% so với những người ăn từ một khẩu phần trở xuống mỗi tháng. Ngoài ra, một nghiên cứu quan sát lớn ở 6.000 người trên 22 quốc gia liên quan đến việc ăn đồ chiên, pizza và đồ ăn nhẹ mặn làm tăng 16% nguy cơ đột quỵ.
Làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Tiêu thụ thức ăn nhanh, không chỉ bao gồm đồ ăn nhiều dầu mỡ mà còn cả đồ uống có đường, dẫn đến tiêu thụ nhiều calo, tăng cân, kiểm soát lượng đường trong máu kém và gia tăng chứng viêm. Đổi lại, những yếu tố này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và hội chứng chuyển hóa – một nhóm các tình trạng bao gồm béo phì, huyết áp cao và lượng đường trong máu cao. Ví dụ, một nghiên cứu quan sát lớn cho thấy ăn đồ chiên 1-3 lần mỗi tuần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 lên 15% – nhưng 7 trường hợp trở lên mỗi tuần làm tăng nguy cơ lên 55%. Một nghiên cứu khác cho thấy những người ăn thức ăn nhanh hơn hai lần mỗi tuần có gấp đôi nguy cơ phát triển kháng insulin, có thể là tiền thân của bệnh tiểu đường, so với những người ăn chúng ít hơn một lần mỗi tuần.
Gây ra mụn
Các nghiên cứu chỉ ra mối liên kết giữa chế độ ăn phương Tây, vốn giàu tinh bột, thức ăn nhanh và đồ nhiều dầu mỡ, gây ra mụn trứng cá. Một nghiên cứu trên 5.000 thanh thiếu niên Trung Quốc cho thấy thường xuyên ăn đồ chiên rán làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá lên 17%. Hơn nữa, một nghiên cứu khác ở 2.300 thanh thiếu niên Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ rằng ăn các món nhiều dầu mỡ như xúc xích và bánh mì kẹp thịt làm tăng nguy cơ mụn trứng cá lên 24%. Tuy nhiên, cơ chế chính xác đằng sau hiệu ứng này vẫn chưa rõ ràng.
Một số nhà nghiên cứu đề xuất rằng chế độ ăn uống nghèo nàn có thể ảnh hưởng đến gen và thay đổi mức độ hormone theo cách thúc đẩy mụn trứng cá. Chế độ ăn phương Tây có tỷ lệ axit béo omega-6 và omega-3 cao cũng có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm dẫn đến mụn trứng cá. Trong khi omega-3 có trong cá có dầu, tảo và các loại hạt, thì omega-6 được tìm thấy trong dầu thực vật, quả hạch và hạt.
Một số thực phẩm nhiều dầu mỡ, như bánh rán, cũng chứa nhiều tinh bột. Đây là những loại đường và ngũ cốc tinh chế được loại bỏ chất xơ và nhiều chất dinh dưỡng. Bởi vì thực phẩm có đường làm tăng hoạt động của một số hormone trong cơ thể bạn – bao gồm nội tiết tố androgen và yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF-1) – chúng có thể thúc đẩy mụn trứng cá bằng cách tăng sản xuất tế bào da và dầu tự nhiên của da.
Làm suy giảm chức năng não
Một chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, thực phẩm béo có thể gây ra các vấn đề với chức năng não. Tăng cân, huyết áp cao và hội chứng chuyển hóa liên quan đến thực phẩm nhiều dầu mỡ cũng có liên quan đến việc tổn thương cấu trúc, mô và hoạt động của não bộ của bạn.
Hai nghiên cứu lớn ở 5.083 và 18.080 người, tương ứng, cho rằng chế độ ăn nhiều dầu mỡ và đồ chiên rán làm giảm khả năng học tập và trí nhớ, cũng như gia tăng chứng viêm. Ngoài ra, chế độ ăn giàu chất béo chuyển hóa có liên quan đến sự suy giảm chức năng não. Một nghiên cứu ở 1.018 người lớn cho thấy mỗi gam chất béo chuyển hóa ăn mỗi ngày với khả năng nhớ từ kém hơn, cho thấy có hại cho trí nhớ. Hơn nữa, trong một nghiên cứu ở 38 phụ nữ, lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa hấp thụ cao hơn có liên quan đến khả năng ghi nhớ và nhận biết từ kém hơn.
About the author
Ngọc Anh
More Like This
Ẩm thực
Điều kỳ diệu về quả dưa hấu
Ẩm thực
Ăn gì giúp giảm rụng tóc?
