Học cách sống lạc quan để vượt qua nghịch cảnh

Nếu bạn luôn nhìn thấy mặt tươi sáng của cuộc sống, bạn có thể cảm thấy rằng bạn trải qua nhiều sự kiện tích cực hơn so với những người khác, thấy mình ít căng thẳng hơn và sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn.

Lạc quan là một thái độ tinh thần được thể hiện qua hy vọng và niềm tin vào thành công và một tương lai tích cực. Thay vì bỏ cuộc hoặc cảm thấy bất lực khi đối mặt với thực tại, những người lạc quan xem đó là một thử thách có thể vượt qua hoặc khắc phục được.

Bạn Có Phải Là Người Lạc Quan?

Có một số đặc điểm chính mà những người lạc quan chia sẻ:

- Bạn cảm thấy rằng những điều tốt đẹp sẽ xảy ra trong tương lai.

- Bạn cảm thấy mình sẽ thành công khi đối mặt với những thử thách của cuộc sống.

- Bạn nghĩ rằng ngay cả những điều tốt đẹp cũng có thể đến từ những sự kiện tiêu cực.

- Bạn xem thách thức hoặc trở ngại là cơ hội để học hỏi.

- Bạn cảm thấy biết ơn những điều tốt đẹp trong cuộc sống của bạn.

- Bạn luôn tìm cách để tận dụng tối đa các cơ hội.

- Bạn có một thái độ tích cực với bản thân và những người khác.

- Bạn chịu trách nhiệm cho những sai lầm nhưng không chăm chăm vào chúng.

- Bạn không để một trải nghiệm tồi tệ nào làm lu mờ kỳ vọng của bạn cho tương lai.

Những người bi quan nghĩ theo cách ngược lại. Họ tin rằng những sự kiện tiêu cực gây ra bởi những sai lầm hoặc do chính họ (nội tại). Họ tin rằng một sai lầm có nghĩa là nhiều sai lầm sẽ đến.

Nếu một người lạc quan nhận được sự thăng tiến, họ có thể sẽ tin điều đó bởi vì họ làm tốt công việc của mình và sẽ nhận được nhiều lợi ích và sự thăng tiến hơn trong tương lai.Một người bi quan sẽ coi thăng chức là một sự kiện may mắn có thể sẽ không xảy ra nữa và thậm chí có thể lo lắng rằng giờ đây họ sẽ bị giám sát kỹ hơn. 

Lợi Ích Của Sự Lạc Quan

Một số lợi thế của sự lạc quan mà các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra bao gồm:

Sức khỏe tốt hơn

Một phân tích tổng hợp của 83 nghiên cứu cho thấy những người lạc quan có nhiều khả năng duy trì sức khỏe thể chất tốt hơn những người bi quan, bao gồm nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn 50%, tỷ lệ sống sót cao hơn khi chiến đấu với ung thư và có tuổi thọ cao hơn

Nhà tâm lý học Martin Seligman - cha đẻ của tâm lý học tích cực, đã phân tích các đội thể thao và nhận thấy rằng những đội lạc quan hơn tạo ra sức mạnh tổng hợp tích cực hơn và hoạt động tốt hơn những đội bi quan. 

Những người lạc quan không dễ dàng bỏ cuộc và có nhiều khả năng đạt được thành công hơn nhờ điều đó. Họ có nhiều khả năng tiếp tục làm việc hướng tới mục tiêu của họ, ngay cả khi đối mặt với những trở ngại, thách thức và thất bại.

Sức khỏe cảm xúc

Những người lạc quan có mức độ hạnh phúc cao hơn những người bi quan. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng học cách sống lạc quan có thể làm giảm đáng kể chứng trầm cảm.

Những người lạc quan thường ít gặp căng thẳng hơn những người bi quan. Họ có xu hướng kiên cường hơn và phục hồi sau thất bại nhanh hơn. Thay vì trở nên choáng ngợp và chán nản trước những sự kiện tiêu cực, họ tập trung vào việc thực hiện những thay đổi tích cực để cải thiện cuộc sống. Bởi vì họ tin tưởng vào bản thân và khả năng của mình, họ mong đợi những điều tốt đẹp sẽ xảy ra. 

Thành công hơn

Trở nên lạc quan hơn cũng có thể giúp bạn duy trì động lực khi theo đuổi mục tiêu. Ví dụ, khi cố gắng giảm cân, những người bi quan có thể bỏ cuộc vì họ tin rằng chế độ ăn kiêng không bao giờ có tác dụng. Mặt khác, những người lạc quan có nhiều khả năng tập trung vào những thay đổi tích cực mà họ có thể thực hiện sẽ giúp họ đạt được mục tiêu của mình.

Bạn Có Thể Học Cách Lạc Quan Không?

Ngay cả những người bi quan nhất trong số những người có thể điều chỉnh thế giới quan của họ?

Nghiên cứu cho thấy rằng di truyền xác định khoảng 25% mức độ lạc quan của bạn, còn lại là những yếu tố ở môi trường bên ngoài, như sự ảnh hưởng từ những trải nghiệm thời thơ ấu hay tình trạng kinh tế xã hội. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn không thể tích cực cải thiện thái độ của mình.

Nếu bạn cho rằng mình là một người bi quan bẩm sinh và không có cách nào có thể thay đổi suy nghĩ của mình, hãy suy nghĩ lại.

Thực hành chánh niệm

 Chánh niệm là sự tập trung và chú ý vào thực tại. Nó có thể là một kỹ thuật hữu ích để giúp bạn tập trung vào những gì quan trọng trong hiện tại và tránh lo lắng về những sự kiện trong tương lai và những thứ bên ngoài. Nếu bạn đang sống trọn vẹn trong thời điểm hiện tại, bạn sẽ ít có khả năng nghiền ngẫm về những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ hoặc lo lắng về những sự kiện sắp tới. Điều này cho phép bạn cảm thấy trân trọng hơn những gì bạn có hiện tại và ít phải hối tiếc và lo lắng.

Thực hành lòng biết ơn 

Sự biết ơn có thể được định nghĩa là việc bạn đánh giá cao/trân trọng những gì quan trọng trong cuộc sống. Một nghiên cứu cho thấy rằng những người tham gia được chỉ định viết nhật ký về lòng biết ơn cho thấy sự lạc quan và khả năng phục hồi ngày càng cao. Nếu bạn đang cố gắng rèn luyện thái độ lạc quan, hãy dành ra một vài phút mỗi ngày để ghi lại một số điều mà bạn rất biết ơn, từ ánh nắng ấm áp đến nguồn nước sạch, mọi thứ khiến bạn nở một nụ cười trong ngày.

Viết ra những cảm xúc tích cực của bạn

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng một việc đơn giản như viết ra những suy nghĩ tích cực cũng có thể giúp cải thiện sự lạc quan của bạn. Tập trung vào những cảm xúc tích cực có liên quan đến việc giảm đau khổ và cải thiện sức khỏe tinh thần.

Những người bi quan về cơ bản có thể học cách trở thành người lạc quan bằng cách suy nghĩ về phản ứng của họ trước nghịch cảnh theo một cách mới và thách thức một cách có ý thức những lời nói tiêu cực về bản thân.

Tư duy tích cực

Hãy luôn nghĩ và tưởng tượng về những điều tốt đẹp. Dành 20 phút trong bốn ngày liên tiếp để viết ra những điều bạn muốn xảy ra vào ngày mai, tuần sau, tháng tới và năm sau — hãy cứ thoải mái mơ ước.

Lan tỏa tính tích cực

Mặc dù bạn không có trách nhiệm phải làm cho tất cả mọi người hạnh phúc, nhưng việc làm cho ai đó vui vẻ cũng sẽ giúp nâng cao tâm trạng của bạn.

Tại nơi làm việc, hãy khen ngợi đồng nghiệp. Ở nhà, hãy khen ngợi con bạn vì chúng đã chăm chỉ làm bài như thế nào. Hoặc, nói với người yêu thương rằng bạn trân trọng họ đến dường nào.

Làm cho người khác cảm thấy tích cực có tác động lâu dài đến cuộc sống của chính bạn.

Tái cơ cấu nhận thức

Sử dụng một phương pháp thực hành được gọi là tái cấu trúc nhận thức, bạn có thể giúp bản thân và những người khác trở nên lạc quan hơn bằng cách thách thức một cách có ý thức suy nghĩ tiêu cực, hạn chế bản thân và thay thế nó bằng những mẫu suy nghĩ lạc quan hơn.

Quá trình tái cấu trúc nhận thức bao gồm một số bước khác nhau:

- Xác định các tình huống gây ra suy nghĩ hoặc tâm trạng tiêu cực.

- Đánh giá xem bạn đang cảm thấy như thế nào trong thời điểm này.

- Xác định những suy nghĩ tiêu cực mà bạn đang có để đối phó với tình huống.

- Xem xét các bằng chứng để ủng hộ hoặc bác bỏ những suy nghĩ tiêu cực của bạn.

- Tập trung vào những sự kiện khách quan và thay thế những suy nghĩ tiêu cực tự động bằng những suy nghĩ tích cực và thực tế hơn.

Tiến sĩ, nhà tâm lý học lâm sàng và giám đốc tâm lý tại Bệnh viện Brigham & Women’s - Natalie Dattil cho biết: “Bộ não rất linh hoạt và có thể thay đổi. Cần có thời gian, sự lặp lại và trải nghiệm mới để giúp củng cố những suy nghĩ mới mà chúng ta đang cố gắng thực hành”. 

Tránh những người tiêu cực

Những người bi quan sẽ hút hết năng lượng tích cực. Điều quan trọng là phải thiết lập ranh giới lành mạnh với những người thường xuyên chọn cách mắc kẹt trong nỗi đau khổ của chính họ. 

Hạn chế thời gian sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là những thông tin hay câu chuyện bi thảm. Hãy kết nối thật nhiều với những người có thái độ tích cực lạc quan

Tránh cạm bẫy tiềm ẩn của sự lạc quan

Lạc quan nói chung là một đặc tính tích cực mang lại một số lợi ích về sức khỏe thể chất và tinh thần tuy nhiên cũng cần cẩn trọng bởi nó luôn có mặt trái. Đôi khi sự lạc quan thái quá có thể khiến mọi người đánh giá thấp các nguy cơ gặp phải.

Bên cạnh đó, mọi người có xu hướng đánh giá quá cao những cảm giác tích cực trong khi phớt lờ hoặc thậm chí kìm nén những cảm xúc tiêu cực. Nó cũng có thể khiến chúng ta làm mất giá trị trải nghiệm các cảm xúc trong cuộc sống. Hãy tránh việc này bằng cách tập trung vào việc duy trì cách tiếp cận tích cực, lành mạnh nhưng thực tế. Thay vì chỉ tập trung vào việc "duy trì sự tích cực" và bỏ qua những cảm xúc khác, mục tiêu nên là cố gắng nhìn vào khía cạnh tươi sáng trong khi vẫn thừa nhận những khó khăn của hoàn cảnh.

Hãy nhớ rằng, học cách sống lạc quan một quá trình liên tục mà bạn cần phải luyện tập thường xuyên. Bạn có thể quyết định trở nên tích cực hoặc tiếp tục sống như hiện tại. Trở thành một người lạc quan trong một thế giới tiêu cực bắt đầu bằng quyết định trở nên tích cực và sống vui mỗi ngày.