Ikigai (生 き 甲 斐 - " lý do để tồn tại") là một khái niệm đề cập đến việc sống có mục đích với cảm giác trọn vẹn. Ikigai hướng mọi người đến khởi nguồn của những giá trị trong cuộc đời con người, hoặc những hành động để mang lại sự hài lòng và ý nghĩa trong cuộc sống.
Cá nhân tôi thích khái niệm đơn giản của Ken Mogi, tác giả cuốn sách “Đánh thức Ikigai của bạn”. Ông cho rằng Ikigai được hiểu là “lý do khiến bạn thức dậy mỗi ngày”, hay “thức dậy với niềm vui”.
Có thể bạn đã biết, để tìm ra Ikigai, bạn cần xác định được giao nhau trong vòng tròn với 4 câu hỏi. Bao gồm: Điều bạn thích làm, Điều bạn có thể làm tốt, Điều xã hội cần, và Điều mang lại thu nhập cho bạn.
Với tôi, việc xác định Ikigai bằng cách trả lời 4 câu hỏi này không hẳn là đơn giản. Bởi cần nhiều thời gian và công sức để bạn đào sâu vào bên trong khám phá bản thân. Đồng thời có những hiểu biết nhất định về thế giới bên ngoài để đưa ra những câu trả lời. Vì thế, trong bài viết này, tôi muốn đưa ra cho bạn một cách tiếp cận mới để bạn Ikigai mỗi ngày, thông qua 5 trụ cột của Ken Mogi:
Start Small - Bắt Đầu Từ Những Việc Nhỏ
Cho dù là bất kỳ việc gì bạn đang làm, hãy bắt đầu bằng những bước đi nhỏ. Bạn có thể chuẩn bị cho mình cả một danh sách dài những mục tiêu cần phải thực hiện. Nhưng đôi khi, mục tiêu quá lớn dễ khiến bạn nhụt chí, nản lòng. Chia nhỏ mục tiêu sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn mỗi khi thực hiện nó.
Với những vấn đề khác trong cuộc sống cũng giống như vậy. Lấy ví dụ như việc bạn muốn thiết lập cho mình những thói quen có ích mỗi sáng thức dậy. Bạn có thể chọn khởi động ngày mới bằng những việc đơn giản. Thay vì ngay lập tức bắt đầu công việc còn đang dang dở của mình, thưởng thức một cốc cà phê trong khi đọc cuốn sách yêu thích cũng là một cách bạn nên thử.
Nếu muốn trở nên cân đối hơn về hình thể, bạn có thể bắt đầu bằng 5 phút tập luyện vài động tác cơ bản. Ép bản thân ngay lập tức thực hiện những động tác khó trong thời gian dài khiến bạn dễ bỏ cuộc. Bắt đầu nhỏ sẽ khiến bạn tự tin hơn và có động lực để hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Releasing Yourself - Giải Phóng Bản Thân
Để giải phóng bản thân, hãy bắt đầu từ việc kết nối vào bên trong và chấp nhận bản thân như vốn có. Chấp nhận không chỉ những điểm mạnh, mà còn cả những điểm yếu, những điều chưa tốt của bản thân. Trong cuộc sống, thay vì chấp nhận, một số người tìm cách che đậy, hoặc mang trong mình mặc cảm tự ti về những đặc điểm, tính cách này của mình.
Hãy lấy ví dụ về trường hợp của người hướng nội. Vì cảm thấy mình có ít lợi thế hơn so với những người hướng ngoại, một vài người cảm thấy tự ti. Họ nghĩ mình không thể làm tốt như những gì mà người hướng ngoại hay thể hiện. Càng ngày họ sẽ càng né tránh và trốn sâu hơn vào trong vỏ bọc của chính mình. Họ buồn bã và chán nản.
Nhưng chúng ta luôn có cho mình những lựa chọn khác. Đó là hiểu rằng bản thân là một người hướng nội. Và chúng ta có những đặc quyền mà chỉ hướng nội mới có. Tận dụng những ưu thế ấy để cải thiện bản thân và trở nên tuyệt vời hơn thay vì né tránh và không dám đối mặt. Chấp nhận chính là điều đầu tiên, đơn giản (nhưng không dễ dàng) ai cũng có thể làm để giải phóng tiềm lực mạnh mẽ ẩn sâu trong con người mình.
Harmony And Sustainability - Hài Hòa Và Bền Vững
Trụ cột số 3 nói về cuộc sống với thiên nhiên và mọi người xung quanh: Hài hòa và bền vững. Nếu bạn luôn thấy hào hứng đến nơi làm việc mỗi ngày vì ở đó có những đồng nghiệp tuyệt vời đang chờ bạn, còn gì tuyệt vời hơn?
Bạn thức dậy sớm hơn thường lệ, tận hưởng những điều giản dị trên đường đi làm. Bạn đón những tia nắng đầu tiên chiếu xuống, hít hà mùi thơm của cây cỏ còn đọng sương mai, cảm nhận niềm vui rộn rạo trong lồng ngực. Liệu bạn có cảm thấy khác biệt với những buổi sáng đông đúc kẹt xe và đầy khói bụi? Đến công ty, bạn chia sẻ với đồng nghiệp những câu chuyện tích cực trước khi bắt đầu những nhiệm vụ được giao.
Sống chan hòa bên thiên nhiên và mọi người người có lẽ là một niềm vui “bền vững” theo năm tháng. Và ai trong chúng ta cũng có thể thực hiện, phải vậy không?
The Joy Of Little Things - Niềm Vui Từ Những Điều Nhỏ Bé
Chúng ta đã nói rất nhiều về những thứ nhỏ bé suốt. Có thể nói đây là một trong những ý tưởng xuyên suốt của Ken Mogi. Đôi khi, chúng ta ép buộc bản thân phải làm được những điều to lớn để được coi là thành công và hạnh phúc. Ví dụ như, một số người cho rằng đến 30 tuổi mà chưa mua được nhà, có xe ô tô, giữ chức vụ cao trong công ty xem như là thất bại.
Tuy nhiên, thành công hay hạnh phúc có lẽ sẽ được tìm thấy trên hành trình bạn đi, chứ không phải ở đích đến. Những điều nhỏ bé mỗi ngày trên hành trình của bạn đóng góp nhiều ý nghĩa tích cực trong cuộc sống. Có ai đã từng nói: “Hãy tận hưởng những điều nhỏ bé trong cuộc sống. Đến một ngày bạn nhìn lại và sẽ thấy rằng đó là những điều thật lớn lao”.
Nhiều lúc, chúng ta vô tình quên đi sức mạnh của những điều nhỏ bé. Nếu biết cách nhân lên, như “hiệu ứng lãi kép”, cuộc sống của bạn cũng sẽ có những thành công mà chỉ bạn mới biết là ý nghĩa với bản thân mình.
Vậy nên, mỗi ngày hãy cố gắng tận hưởng ít nhất một niềm vui. Ví dụ như, hoàn thành một phần của nhiệm vụ khó được giao, đọc xong một chương của cuốn sách yêu thích, hay thực hiện được một động tác yoga khó. Dành thời gian cho những sở thích cá nhân như uống một tách trà, ăn một món ngon, nghe bản nhạc yêu thích. Chỉ tưởng tượng thôi, bạn có thấy niềm vui lan tỏa trong tâm hồn mình?
Being In The Here And Now - Sống Trong Hiện Tại
Bạn có nghĩ đây là một trong những điều quan trọng nhất trong giúp bạn sống có mục đích và ý nghĩa? Với bất kỳ điều gì bạn đang làm, nếu bạn chú tâm vào nó, làm hết mình, chơi hết mình, chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được sự an lạc trong tâm hồn. Đừng để những câu chuyện của quá khứ hay tương lai làm xao lãng bạn.
Đây là câu chuyện của cá nhân tôi. Tôi là người hay lo lắng về tương lai. Lo lắng không biết sau này già đi, mình sẽ sống như thế nào và làm thế nào để duy trì cuộc sống. Điều này khiến tôi luôn sống trong căng thẳng và vội vã. Tôi cũng thường hay nghĩ về quá khứ. Có quá nhiều thứ để tiếc nuối. “Giá như lúc đó tôi làm nó...”. "5 năm trước tôi bắt đầu công việc này có lẽ tôi đã...”. Những suy nghĩ này thường hay hiện diện trong đầu tôi mỗi ngày.
Tuy nhiên, học cách sống với hiện tại và chú tâm vào công việc của mình đã giúp tôi có được bình yên trong cuộc sống. Khi làm việc, tôi tập trung làm việc hết mình. Lúc cần dành thời gian cho con, tôi không nghĩ đến công việc. Khi nấu ăn, hay làm việc nhà, tôi cố gắng cao nhất để có được kết quả như ý.
Nói có thể đơn giản, nhưng thực hành không hẳn là điều dễ dàng. Bạn luôn phải tỉnh thức trong mỗi hành động của mình. Có lẽ, sẽ cần nhiều sự cố gắng và kiên trì mỗi ngày. Nhưng sẽ luôn xứng đáng để bạn bắt đầu.
Bây giờ, bạn đã biết 5 trụ cột khiến Ikigai trở nên đơn giản hơn mỗi ngày. Nhưng tôi vẫn còn một gợi ý nho nhỏ cho bạn. Sẽ thật là tuyệt vời nếu bạn có thể kết hợp trả lời 4 câu hỏi tiền đề về Ikigai tôi đã nhắc đến ở trên với 5 trụ cột Ken Mogi. Tin rằng, mỗi sáng khi thức dậy, bạn sẽ luôn cảm thấy sảng khoái và tràn đầy năng lượng để bắt đầu công việc của mình. Hãy nhớ, Ikigai không làm bạn luôn hạnh phúc. Nó là kim chỉ nam để bạn vượt qua những giai đoạn khó khăn, đưa bạn đến nơi bạn muốn.
About the author
Đỗ Quỳnh