Grammy 2021: Covid, nữ quyền và những cuộc “nghỉ chơi”

(Cre:The Recording Academy/AFP via Getty Images)

Không phải ngẫu nhiên cứ mỗi mùa Grammy trôi qua, giới yêu nhạc và báo chí có biết bao chuyện để bàn, và lễ trao giải năm nay cũng không phải ngoại lệ, thậm chí còn đặc biệt hơn cả bởi rất nhiều những cái nhất: có nhiều chiến thắng lịch sử nhất, có nhiều khoảnh khắc gây ấn tượng nhất, nhưng cũng đồng thời là đêm trao giải kỳ quặc nhất và có tỉ lệ người xem thấp nhất.

Covid thay đổi cuộc chơi

Khán giả hẳn đã không còn xa lạ với mọi sự kiện văn hóa quan trọng đều được số hóa trong bối cảnh dịch bệnh toàn cầu vẫn còn là trở ngại, nếu trong giải Emmy 2021, người xem chứng kiến những ngôi sao của mình xiêm áo lộng lẫy chỉ để đón nhận giải thưởng từ… video chat, lễ trao giải Grammy lần thứ 63 cũng phải đối mặt với những trở ngại tương tự.

Sau 6 tuần tạm hoãn, các nghệ sĩ quay trở lại sân khấu biểu diễn trên sân khấu không khán giả, cùng với sự kỳ công của nhà sản xuất Ben Winston để tạo nên một đêm trao giải chỉn chu, kết hợp giữa nhiều sân khấu biểu diễn khác nhau cả trực tiếp lẫn thu âm từ trước, lồng ghép những bài phỏng vấn trực tiếp của các nghệ sĩ, nhà sản xuất âm nhạc không thể xuất hiện trong buổi lễ… nhiều người gọi Ben Winston là “thầy phù thủy” sau Grammy 2021. Buổi lễ bắt đầu bằng màn biểu diễn của các nghệ sĩ tưởng nhớ gần 1000 cá nhân hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc đã qua đời trong năm 2020, trong đó có nhiều người là nạn nhân của COVID.

(Màn trình diễn của Taylor Swift - Cre: AP)

Giải Grammy nào cũng có những cái nhất - những ngôi sao, những khoảnh khắc đáng nhớ nhất và ở Grammy 2021, Harry Style chính là ngôi sao như vậy, dù anh không nhận được bất cứ đề cử nào ở 4 hạng mục lớn nhất. Nhiều người yêu nhạc nói Harry hoàn toàn xứng đáng giành được giải ca khúc của năm với “Watermelon Sugar”, nhưng nếu không thể có giải Grammy trong tay, anh chàng vẫn tỏa sáng trên sân khấu giải thưởng âm nhạc này với chính ca khúc đó, chưa kể đó lại là ca khúc mở màn. Với chiếc áo da, bộ ngực trần và những hình xăm, Harry Style chắc chắn sẽ lại là gương mặt mặc đẹp nhất trong năm 2021. New York Post gọi đó là màn biểu diễn “chết người”, bởi đó là khoảnh khắc pha trộn giữa tiết mục biểu diễn âm nhạc hết mình cùng khoảnh khắc đẹp của thời trang.

(Harry Styles - Cre: The Recording Academy/AFP via Getty Images)

Vượt khỏi giới hạn âm nhạc

Dù không chính thức công khai chủ đề, buổi lễ trao giải được ghi hình ở Los Angeles gây dấu ấn bởi những thông điệp về bình đẳng định kiến xã hội. Từ việc chọn người dẫn chương trình là diễn viên hài, người dẫn chương trình người Nam Phi Trevor Noah, thông điệp về bình quyền đã dần được hé lộ.

Ngoài ca khúc “I Can’t Breathe” của nữ ca sĩ H.E.R., được viết sau sự kiện cái chết của George Floyd chiến thắng giải ca khúc của năm, đây là sự kiện đáng nhớ với nhiều nghệ sĩ gốc Phi như Burna Boy hay Wizkid đều chiến thắng ở các hạng mục. Burna Boy với chất nhạc thử nghiệm kết hợp nhiều thể loại từ pop, Afrobeat, điện tử, reggae… giúp album “Twice as Tall” của anh chiến thắng giải Album toàn cầu. Album có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Stormzy, Youssou Ndour, Naughty By Nature, và Chris Martin từ nhóm nhạc Coldplay được đánh giá là “đỉnh cao khi mang đến bầu không khí sôi động và chắc chắn đưa tên tuổi Burna Boy trở thành một nghệ sĩ quốc tế. Giải video của năm thuộc về Wizkid với ca khúc Brown Skin Girl của Beyoncé, được mô tả là “bữa tiệc của thời trang trong tương lai và ca tụng vẻ đẹp phụ nữ da màu ở khắp mọi nơi.”

(H.E.R và Tiara Thomas - Cre: Kevin Winter/Getty Images for The Recording Academy)

Đây cũng đồng thời là một đêm lên ngôi của phái nữ, dù không biết do tình cờ hay hữu ý, những giải thưởng lớn đều được trao tặng cho các nghệ sĩ nữ, và tất nhiên, đi kèm với đó là các chiến thắng lịch sử. Beyoncé giành giải Grammy lần thứ 28 trong sự nghiệp cầm ca và trở thành nghệ sĩ giành nhiều giải Grammy nhất trong lịch sử. Chiến thắng của Beyoncé gần như là điều đã được báo trước. Ca khúc “Savage” hợp tác với Megan Thee Stallion được dự đoán sẽ giành giải Grammy trước hàng tháng trời và liên tục lọt top các ca khúc hay nhất 2020, vì thế không khó hiểu khi ca khúc này chiến thắng ở hạng mục biểu diễn rap và ca khúc rap hay nhất, cùng với đó chiến thắng thuyết phục của ca khúc “Black Parade” ở hạng mục biểu diễn R&B của năm.

(Beyoncé và Megan Thee Stallion - Cre:The Recording Academy/AFP via Getty Images)

Đây cũng hẳn là một đêm đáng nhớ với Taylor Swift khi cô trở thành nghệ sĩ nữ đầu tiên ba lần chiến thắng album của năm. Trái với Beyoncé, thành công của Taylor Swift với 6 đề cử Grammy cho album Folklore cùng với hàng loạt đánh giá tích cực từ giới phê bình và chiến thắng chung cuộc album của năm vẫn đem lại nhiều bất ngờ cho khán giả trong khi trước đó, nhiều người đồn đoán Billie Eilish mới là cái tên được xướng lên ở hạng mục này. Billie cuối cùng thắng giải ca khúc của năm với ca khúc “Everything I Wanted”, và giải ca khúc của năm cho trình diễn hình ảnh với ca khúc “No Time to Die”, màn trình diễn của cô ở Grammy lần thứ 63 vẫn không khiến người yêu nhạc thất vọng, vẫn tha thiết, day dứt và sống động như phong cách của cô ca sĩ trẻ tuổi tài cao này.

(Finneas và Billie Eilish - Cre: The Recording Academy/AFP via Getty Images)

Đêm tôn vinh các nghệ sĩ nữ tiếp tục tỏa sáng khi nữ ca sĩ Brittany Howard chiến thắng ca khúc Rock của năm, Ledisi và màn biểu diễn R&B của năm, nhóm nhạc nữ The Highwomen với chiến thắng ca khúc đồng quê của năm, Lady Gaga và Ariana Grande chiến thắng ca khúc song ca pop với “Rain on Me”, Miranda Lambert chiến thắng album đồng quê của năm với “Wildcard”, Dua Lipa chiến thắng album nhạc pop của năm với “Future Nostalgia”… từng ấy giải thưởng cao quý xướng tên các gương mặt nữ chính là bằng chính thuyết phục nhất cho một tinh thần mới ở Grammy: đó là sự tôn vinh những giá trị bình quyền, đó là tầm ảnh hưởng của phái nữ với những nhóm nghệ sĩ da màu với nền công nghiệp âm nhạc nói chung, hơn tất cả, nó thể hiện tham vọng mới mẻ hơn với âm nhạc vượt khỏi mọi giới hạn và định kiến.

Những cái tên mới và những cuộc nghỉ chơi

Đó là khoảnh khắc tự hào với người yêu nhạc K-Pop khi chứng kiến lần đầu tiên trong lịch sử một nhóm nhạc K-Pop xuất hiện trong danh sách đề cử. Và người tạo nên lịch sử này chỉ có thể là BTS, nhóm nhạc gây tiếng vang suốt thời gian dài, single “Dynamite” phiên bản tiếng Anh của họ tuy mãi chỉ dừng lại ở bản danh sách đề cử, nhưng điều này không khiến người hâm mộ hộ thôi háo hức. Màn biểu diễn của BTS từ quê nhà Hàn Quốc được đón nhận nồng nhiệt với hàng triệu comment khi buổi lễ trao giải được phát sóng, và cũng là tiền đề cho một hi vọng mới với sức ảnh hưởng lớn hơn và tham vọng lớn hơn của các nghệ sĩ Châu Á ở giải thưởng danh giá như Grammy.

(Nhóm nhạc BTS - Cre: The Recording Academy/AFP via Getty Images)

Vừa đón nhận những gương mặt mới, Grammy cũng phải đối mặt với những lời từ biệt, thậm chí kêu gọi tẩy chay từ các nghệ sĩ lớn. Trước buổi lễ trao giải, The Weeknd tuyên bố anh sẽ không xuất hiện ở Grammy thêm lần nào khác, sau khi album “After Hours” của anh, dù đặt thành công kỷ lục về mặt doanh thu và đứng đầu các bảng xếp hạng trong nhiều tháng trời, lại không giành được đề cử nào năm nay. The Weeknd không phải cái tên đơn độc trong danh sách những nghệ sĩ không còn tha thiết Grammy. Zayn Malik trước lễ trao giải cũng đăng một bài tweet “chỉ điểm” mức độ minh bạch và công bằng của quá trình trao giải, do chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố như phân biệt chủng tộc và các mối quan hệ. Nữ rapper Nicki Minaj thậm chí đăng cáo buộc của mình vào đúng ngày các đề cử được công bố, “Tôi sẽ không bao giờ quên được giải Grammy năm 2012, khi tôi không chiến thắng giải nghệ sĩ mới dù có 7 ca khúc đứng đầu bảng xếp hạng…”

Dù những đề cử và chiến thắng năm nay có thể phần nào thay đổi tiếng tăm không mấy tốt đẹp của Grammy, nhất là với nghệ sĩ da màu, nhưng việc nhiều nghệ sĩ lớn công khai bày tỏ thái độ thất vọng đi kèm nhiều câu hỏi đặt ra cũng sẽ tiếp tục khơi lên luồng ý kiến trái chiều.