Làm thế nào để trẻ tăng cường hoạt động thể lực?

Trẻ em lười vận động là vấn nạn sức khỏe – xã hội ngày càng nghiêm trọng. Theo Hội đồng Thể dục thể thao và Dinh dưỡng, chỉ có 1/3 trẻ em Hoa Kỳ hoạt động thể chất hàng ngày. Con số này thậm chí giảm còn 8% ở độ tuổi 12 – 19. Trong khi đó, trung bình trẻ dành 7,5 tiếng mỗi ngày cho các thiết bị điện tử. Khoảng thời gian này gấp 7 lần số giờ được khuyến cáo hoạt động thể chất và tương đương thời gian ngủ mỗi ngày của trẻ.

Hoạt Động Thể Chất Tốt Cho Sức Khỏe Và Sự Phát Triển Của Trẻ

Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng tới sự phát triển thể chất và trí óc của trẻ.

Vận động giúp trẻ phát triển chiều cao và hệ cơ xương chắc khỏe. Trẻ tích cực vận động sẽ duy trì được cân nặng phù hợp với lứa tuổi, giảm tình trạng thừa cân, béo phì. Hoạt động thể chất cũng giúp trẻ phòng ngừa các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu… trong tương lai.

Vận động thể lực giúp trẻ ăn ngon, ngủ sâu. Các vấn đề tinh thần như căng thẳng, trầm cảm, lo âu cũng được cải thiện đáng kể. Bên cạnh đó, khi tham gia các hoạt động thể chất, trẻ có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên. Trẻ biết yêu quý và trân trọng môi trường sống. Trẻ được làm quen với các bạn, học cách vui chơi và làm việc cùng đồng đội. Sự tự tin của trẻ cũng được vun đắp nhiều khi tham gia các hoạt động thể lực.

Vận động để học tập tốt hơn. “Đầu óc ngu si, tứ chi phát triển” là suy nghĩ sai lệch và thiếu căn cứ khoa học. Ở các nước phát triển, thể dục thể thao được quan tâm và đẩy mạnh trong trường lớp, từ bậc tiểu học đến đại học. Những câu lạc bộ và giải đấu thể thao luôn thu hút nhiều sự chú ý. Bởi lẽ, vận động không chỉ tốt cho cơ thể mà còn là liều thuốc quý với não bộ. Hoạt động thể lực giúp trẻ tăng cường trí nhớ và cải thiện khả năng tập trung. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh trẻ có kết quả học tập tốt hơn khi biết cân bằng giữa bài vở và thể thao.

Vì Sao Trẻ Ít Hoạt Động Thể Lực?

Ngày nay, khoa học công nghệ phát triển, trẻ thích chơi điện tử và xem hoạt hình nhiều hơn đá cầu, nhảy dây. Nhờ có internet, trẻ ngồi trong nhà vẫn có thể chu du khắp thế giới thông qua một chiếc điện thoại. Bên cạnh đó, quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa liên tục được đẩy mạnh. Các khu vui chơi, công viên, khoảng sân rộng đã bị thay thế bằng đường xá, nhà cửa và trung tâm thương mại. Trẻ không còn không gian để thỏa thích chạy nhảy, nô đùa. Nguy hiểm tiềm ẩn từ các phương tiện giao thông càng khiến bố mẹ e ngại, lo sợ và bó hẹp hoạt động vui chơi ngoài trời của trẻ.

Người lớn đang hậu thuận cho lối sống tĩnh tại của trẻ. Muốn con nín khóc, bố mẹ cho trẻ mượn điện thoại. Muốn cháu ngồi yên, ông bà bật youtube cho trẻ xem. Chính người lớn chúng ta chứ không phải ai khác đang đầu độc con trẻ. Chính sự lười biếng, bận rộn và không kiên quyết của chúng ta đã góp phần đẩy trẻ vào cái bẫy mang tên thiết bị điện tử. 

Gánh nặng học tập cũng là nguyên nhân khiến trẻ càng lớn càng ít vận động. Khối lượng bài vở, áp lực thi cử từ trường lớp quá lớn. Kèm theo sự kỳ vọng “con mình phải giỏi như con nhà người ta” từ phía bố mẹ đã bó hẹp quỹ thời gian vận động thể lực của trẻ.

Trẻ không thích và cảm thấy mình không giỏi chơi thể thao. Mỗi đứa trẻ có một khả năng vận động khác nhau. Có trẻ đam mê thể thao ngay từ nhỏ, có trẻ lại thấy mình hậu đậu, không có năng khiếu vận động. Những trẻ này thường chạy chậm hơn các bạn, không được chọn vào các giải đấu và gặp khó khăn với bài kiểm tra thể dục trên lớp… Trẻ sẽ ngày càng tự ti và né tránh vận động.

Các Biện Pháp Hỗ Trợ Trẻ Yêu Thích Và Tăng Cường Vận Động

Hãy là tấm gương cho con trẻ. Một ông bố thích nằm chơi điện tử hơn đánh cầu lông, một bà mẹ dành thời gian xem phim nhiều hơn chạy bộ sẽ không thể uốn nắn con mình. Trẻ em bắt chước và học tập từ bố mẹ. Muốn con thay đổi, trước hết bố mẹ hãy là người tiên phong. Dẹp bỏ lối sống tĩnh tại, vận động nhiều hơn chính là bước đầu tiên và kiên quyết để trẻ yêu thích, làm quen và hình thành nếp sống khoa học.  

Lựa chọn các hoạt động phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bộ Y tế Hoa Kỳ khuyến cáo thời gian hoạt động thể chất khác nhau theo từng lứa tuổi. 

- Trong độ tuổi mẫu giáo (3 – 5 tuổi), trẻ có thể vận động cả ngày để phát triển thể chất và nhận thức. Bạn có thể cho con chơi đá bóng, nhảy dây, đạp xe, đuổi bắt hoặc chạy vượt chướng ngại vật. Những trò chơi này vừa giúp con vận động vừa tăng cường khả năng phối hợp và giữ thăng bằng. 

- Với lứa tuổi học đường (6 – 17 tuổi), hoạt động thể chất mức độ vừa và mạnh ít nhất 60 phút mỗi ngày. Tức là trẻ phải đổ mồ hôi, cơ thể nóng lên kèm theo thở nhanh và tim đập nhanh. Ở độ tuổi tiểu học, các môn thể thao như bóng đá, cầu lông, nhảy dây, bơi lộn, võ thuật là những lựa chọn phù hợp. Khi sang tuổi thanh thiếu niên, trẻ có thể tự lựa chọn các môn thể thao theo sở thích cá nhân.

Hiểu tính cách và sở thích của trẻ. Mỗi đứa trẻ có một tính cách, sở thích và khả năng vận động khác nhau. Đứa trẻ có tố chất thể thao sẽ yêu thích bóng đá, cầu lông hoặc bơi lội. Đứa trẻ không có năng khiếu vận động nhưng yêu thích âm nhạc thì nhảy múa, khiêu vũ sẽ là lựa chọn phù hợp. Còn nếu trẻ thích hoa cỏ, thiên nhiên thì còn gì tuyệt hơn leo núi, đạp xe quanh hồ và chạy bộ trong công viên. Bố mẹ hãy tinh tế quan sát và tìm hiểu tính cách, sở thích của con. Hãy động viên và xây dựng thói quen vận động từ nhỏ để bồi đắp sự tự tin cho trẻ. Cho dù khác biệt về tính cách, sở thích hay khả năng vận động thì sẽ luôn có môn thể thao phù hợp với trẻ. Nhiệm vụ của bố mẹ là tìm ra được loại hình vận động đó.

Dành thời gian chơi đùa và tập luyện cùng con. Công việc và áp lực cuộc sống khiến bố mẹ quá bận rộn và không thể vui chơi cùng con. Nhưng vì con, bố mẹ hãy sắp xếp công việc và dành thời gian cuối ngày hoặc cuối tuần cho gia đình. Hành động đó không chỉ khuyến khích trẻ vận động mà còn gắn kết tình cảm, bố mẹ cũng có cơ hội thư giãn. Cả nhà có thể cùng nhau đạp xe, chơi cầu lông, bơi lội hoặc tham gia các giải đấu cho gia đình.

Lựa chọn và kiến tạo không gian vui chơi đảm bảo an toàn cho trẻ. Điều này cũng giúp bố mẹ an tâm hơn. Một công viên có lan can quanh hồ để tránh đuối nước, một bể bơi có lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp, một khoảng sân cách xa trục đường giao thông… là những lựa chọn thông minh và cần thiết.

Kiên quyết hạn chế thời gian cho con sử dụng thiết bị điện tử. Đừng yếu lòng trước sự mè nheo, hiếu động và những lời năn nỉ của trẻ. Hãy dừng ngay phương pháp nuôi dạy “nín đi rồi mẹ cho con xem hoạt hình”, “ăn xong rồi bố cho con mượn điện thoại”. Đó không phải yêu thương con cái đúng cái. Hãy là những bậc phụ huynh thông thái. Sự nghiêm khắc và nhất quán của bố mẹ sẽ giúp con trẻ khỏe mạnh và trưởng thành.



Cùng con sắp xếp thời gian biểu. Bố mẹ hãy khuyến khích và giúp con căn bằng giữa việc học và hoạt động thể lực. Vận động giúp con thư giãn sau những buổi học căng thẳng. Bố mẹ và con cái có cơ hội trò chuyện, thấu hiểu nhau hơn. Kết quả học tập của trẻ cũng được cải thiện tốt hơn. 

Yêu thương con trẻ đúng cách không chỉ là nấu cho con ăn những bữa cơm ngon, mua cho con quần áo đẹp hay chọn cho con ngôi trường tốt. Bố mẹ cần chăm sóc và nuôi dạy con cái một cách toàn diện. Bố mẹ hãy quan tâm tới lối sống vận động của con. Hãy bắt đầu ngay khi trẻ còn nhỏ để vận động trở thành sở thích và thói quen hàng ngày của cả gia đình bạn.