"Ném đá hội đồng"

Ném đá hội đồng hay ném đá tập thể là một hình thức xử tội man rợ thời trung cổ, ngày nay vẫn còn tồn tại ở một số ít địa phương thuộc các quốc gia Tây Á. Ở Việt nam, "ném đá hội đồng" thường được dùng để nói đến đám đông người dùng mạng a dua phỉ bảng, xúc phạm, đòi hạ bệ một người nào hay nhóm người nào đó trên mạng xã hội như Facebook, Youtube, các diễn đàn mạng.

Nguyên nhân của ném đá tập thể

Aimee Martinez, nhà tâm lý học ở West Hollywood, California, cho biết: “Công nghệ cho phép con người gây ra nỗi đau mà không thấy tác động của nó đối với người khác và/hoặc không để lại hậu quả".

Phán xét người khác đã là một vấn đề sẽ luôn tồn tại chừng nào còn có sự tương tác của con người. Bản chất của chúng ta là đánh giá, phán xét hoặc tranh luận điều gì đó mà mình không đồng ý. Nhưng với sự phát triển của internet cùng các phương tiện truyền thông xã hội, việc đưa ra các đánh giá đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều: chỉ cần một cú nhấp chuột. Mọi người nhìn thấy một thứ duy nhất mà họ không thích, và sự phán xét giáng xuống nạn nhân mới nhất mà không cần điều tra thêm. Thêm vào đó làtâm lý bầy đàn, a dua theo số đông khi chưa hiểu rõ vấn đề, hành động theo cảm tính. Vì không biết mặt, biết tên nhau nên dễ buông lời cay nghiệt, “ném đá giấu tay” mà không sợ người khác nhận ra mình.

Nhiều chuyên gia cho rằng, những người đánh giá người khác theo cách tiêu cực thường có mức độ hành vi chống đối xã hội cao hơn. Họ cũng có nhiều khả năng bị trầm cảm và các rối loạn nhân cách khác. Họ cần nạn nhân để ném đá để trút những cảm xúc tiêu cực như bực tức, căng thẳng lên người khác để có cảm giác nhẹ nhõm. Mục đích duy nhất của họ là làm cho người khác đau khổ.

Nói về nạn nhân của những vụ ném đá tập thể, không thể không nhắc tới những người nổi tiếng. Điều này một phần là do sự khắt khe của công chúng đối với họ. Công chúng thường đòi hỏi cao ở những người nổi tiếng, thậm chí nhiều người cho rằng người của công chúng thì phải hoàn hảo, không sai lầm và tì vết. Một câu nói hớ hênh của một ca sĩ nổi tiếng, một hành động vô tư của một nghệ sĩ đều có thể là nạn nhân của “ném đá hội đồng”.

Trong trường hợp mới đây nhất của Hoa hậu vừa đăng quang, một phần trách nhiệm có liên quan đến sự thổi phồng của giới truyền thông và các công ty quản lý. Có quá nhiều cuộc thi các kiểu được tổ chức, loạn các loại hoa hậu, nam vương, quí bà quí ông hoàn mỹ. Nhiều cuộc thi được thổi phồng với sứ mệnh vĩ đại như định hướng và dẫn dắt ý thức lớp trẻ. Điều này dẫn đến sự kỳ vọng quá lớn của cộng đồng mạng vào một tân hoa hậu hay nam vương. Vì vậy một lỗi lầm nhỏ của họ cũng sẽ khiến một nhóm công chúng thất vọng và dẫn đến ném đá không thương tiếc để trút giận.

Hậu quả của ném đá hội đồng

Mạng xã hội tuy là ảo nhưng những hệ lụy của nó thì rất thật. Đây là một hình thức bạo lực tinh thần, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Nhiều nạn nhân của ném đá tập thể này mất niềm tin vào bản thân, rơi vào trạng thái tự ti, căng thẳng và trầm cảm. Một số thậm chí chọn cách kết liễu cuộc sống vì không chịu nổi miệng lưỡi thế gian ác độc. Những cái chết thương tâm đến từ những cú gõ và nhấp chuột tưởng chừng như là thú giải trí vô hại không phải là điều hiếm thấy hiện nay.

Những cơn sóng giận dữ tạo ra những tiền lệ nguy hiểm, làm nhiều người lạm dụng quyền lực của đám đông như một cách để thực thi công lý, thay trời hành đạo mà quên rằng cách xử tội này chỉ có ở thời trung cổ chứ không thể tồn tại trong một xã hội văn minh.

Cách đối phó nếu bạn là nạn nhân của ném đá hội đồng

Bản thân mỗi người khó mà kiểm soát được dư luận nhưng có thể hoàn toàn kiểm soát phản ứng của mình trước những công kích của của một nhóm người, đặc biệt là cộng đồng mạng. Cách tốt nhất là không để tâm vào chúng, để chúng tự đến rồi tự đi như những vấn đề khác. Người dèm pha bạn sẽ càng phấn khích khi họ biết rằng bạn đang đau khổ vì những chỉ trích của họ.

Nếu thấy mình thực sự có lỗi thì có thể chọn lựa cách xin lỗi chân thành để mọi người hiểu bạn là người có trách nhiệm và cầu thị.

Bạn cũng không cần chứng minh hay bào chữa vì đa phần những người quen chỉ trích là những người có vấn đề. Họ làm vậy là vì bản thân họ, để giải phóng những năng lượng tiêu cực của bản thân chứ nhiều khi chẳng liên quan mấy đến việc bạn đúng hay sai.

Đừng phản bác lại đám đông bằng hành vi tiêu cực, việc này chẳng khác nào cung cấp thêm oxy vào đám cháy. Nếu “lời qua tiếng lại” với những lời lăng mạ hoặc đe dọa, bạn đang cung cấp cho họ chính xác những gì họ muốn. Do đó, tốt nhất bạn nên giữ im lặng và không mạo hiểm làm tình hình leo thang.

Hãy quay về nương tựa vào chính mình và người thân của mình. Còn nhiều người hiểu và yêu quý bạn.

Hãy để đầu óc bạn được nghỉ ngơi bằng cách không sử dụng mạng xã hội trong một thời gian. 

Thay vào đó, thư giãn bằng các hoạt động thể thao, giải trí để tái tạo năng lượng bình an tích cực.

Đừng ủng hộ hành vi ném đá hội đồng



Từ việc là một trong những hình thức tử hình man rợ được ghi nhận trong lịch sử loài người, “ném đá hội đồng” nghiễm nhiên trở thành một kiểu ứng xử trên mạng. Nhiều người còn hiểu sai mục đích của ném đá là cải thiện xã hội. Chúng ta có quyền lên tiếng phản đối cái sai và ủng hộ lẽ phải, nhưng đừng để câu chuyện đi quá giới hạn, trở thành tấn công và bắt nạt người khác.

Mặc dù chúng ta không thể kiểm soát cách người khác cư xử trực tuyến, nhưng chúng ta có thể thực hiện các bước để cải thiện trải nghiệm và hành vi của chính mình cũng như cách chúng ta phản ứng với điều tiêu cực. 

Hãy đặt mình vào quan điểm của người khác. Mỗi người một câu chuyện trong một hoàn cảnh khác nhau. Khi bạn thay đổi quan điểm của mình để chấp nhận quan điểm của người khác, bạn sẽ trở nên cởi mở và hiệu quả hơn khi giao tiếp.

Bạn hoàn toàn có thể chia sẻ, bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề gì đó, nhưng hãy nhớ đến cảm xúc của người xem, người nghe. Hãy tự hỏi mình câu hỏi: Bạn muốn/không muốn được đối xử như thế nào? Bạn có đang đối xử với người khác theo cách đó không?

Đặc biệt, với những ai đang cảm thấy bị gạt ra ngoài lề hoặc bị bắt nạt, có thể bạn sẽ rất muốn hướng những cảm xúc tiêu cực đó vào các hoạt động bắt nạt để tạo cho mình cảm giác mạnh mẽ. Tuy nhiên, hành động đó vẫn là sai. Hành vi của bạn có thể ảnh hưởng đến hành động của người khác, vì vậy đừng ủng hộ hành vi ném đá, tấn công trực tuyến để lan truyền lối sống văn minh và tích cực.

Theo đạo Phật, đây là khẩu nghiệp và nó là một nghiệp nặng dễ mắc phải nhất do thường bị xem nhẹ. “Ai nên khôn không khốn một lần”, không có ai trong chúng ta hoàn hảo và có thể đảm bảo sẽ chẳng bao giờ phạm sai lầm, bởi vậy cần bao dung đối với người khác, cho họ thời gian và cơ hội để hoàn thiện bản thân. Suy nghĩ kỹ càng trước khi nói, sử dụng ngôn ngữ một cách văn minh không những mang lại bình an cho người khác mà cũng là cách để giúp bạn an nhiên, tích nhiều phúc lành cho bản thân và gia đình.