10 kỹ năng mà trí tuệ nhân tạo không thể thay thế ở nơi làm việc 

Trong thế giới được định hướng bởi công nghệ ngày nay, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) dường như đang nhanh chóng chiếm lĩnh nhiều khía cạnh của cuộc sống - từ ngành hàng hóa đến dịch vụ khách hàng. Tuy nhiên, vẫn có những thứ mà ngay cả công nghệ tiên tiến nhất cũng không thể thay thế.

Con người sở hữu những kỹ năng độc đáo mà máy móc không thể tái tạo được, khiến chúng ta khác biệt với AI. Hiểu và nuôi dưỡng những thế mạnh này sẽ giúp bạn thành công trong một thế giới công nghệ phát triển như hiện nay.

1. Tư duy phản biện

Trong một thế giới tràn ngập thông tin và dữ liệu (trong đó có tin giả, tin đồn…), những cá nhân có khả năng phân tích thông tin và đưa ra đánh giá về chất lượng, mức độ liên quan và tính xác thực của thông tin đó sẽ rất quan trọng đối với sự thành công của tổ chức.

Tại sao tư duy phản biện lại quan trọng đến vậy?

Có khả năng tư duy phản biện cũng có nghĩa là chúng ta có thể:

• Tiếp cận vấn đề từ những góc độ khác nhau.

• Cân nhắc nhiều góc độ khi đưa ra quyết định.

• Đánh giá xem một hành động sẽ ảnh hưởng như thế nào đến người khác, chẳng hạn như khách hàng, đối tượng mục tiêu và đồng nghiệp.

• Xem xét kinh nghiệm trong quá khứ khi giải quyết vấn đề.

Mặc dù AI có thể thu thập và xử lý thông tin nhưng nó không có khả năng đánh giá và đưa ra kết luận dựa trên các tình huống thực tế trong cuộc sống thật như con người.

2. Kỹ năng đàm phán và ra quyết định

Máy móc có thể phân tích dữ liệu ở tốc độ và độ sâu phi thường, nhưng cuối cùng thì các quyết định liên quan đến việc phải làm gì với thông tin do máy cung cấp phải do con người đưa ra.

Ngoài ra, nhiều quá trình ra quyết định phức tạp liên quan đến suy nghĩ hợp lý kết hợp với sự gắn kết về mặt cảm xúc (như suy nghĩ xem việc thực hiện bước đó có thể tác động như thế nào đến các khía cạnh của doanh nghiệp, bao gồm tác động đến tinh thần, đời sống con người) - hai khái niệm mà máy móc chưa có.

3. Trí tuệ cảm xúc (EQ) và sự đồng cảm

Sự đồng cảm là điều cần thiết ở nơi làm việc để quản lý cảm xúc, hợp tác làm việc và giao tiếp hiệu quả. Mặc dù robot có thể thực hiện các tương tác cơ bản của con người, nhưng dù có phát triển đến đâu, máy móc cũng không thể tái tạo khả năng tự nhiên của con người trong việc kết nối và đồng cảm. 

Bất chấp những nỗ lực từ các công ty như Facebook, Microsoft và Google nhằm tạo ra các hệ thống AI cảm xúc có khả năng thể hiện sự đồng cảm, không ai trong số họ thành công trong việc tái tạo sự phức tạp và tinh tế liên quan đến việc hiểu trạng thái cảm xúc của con người.

Vì vậy đây là một kỹ năng sẽ luôn có giá trị, cả về mặt cá nhân lẫn nghề nghiệp. Chừng nào còn có con người ở nơi làm việc, các kỹ năng EQ sẽ có giá trị vì chúng tác động đến mọi tương tác mà chúng ta có.

Hơn nữa, xã hội công nghệ hiện nay đã thay đổi cách chúng ta tương tác với nhau hàng ngày và điều đó được cho là đã làm giảm sự đồng cảm và trí tuệ cảm xúc của chúng ta. Chính vì vậy, những nhân viên có trí tuệ cảm xúc cao sẽ luôn được đánh giá cao trong các doanh nghiệp.

4. Sáng tạo

Thoạt nhìn, có vẻ như AI cũng có thể sáng tạo như bất kỳ ai. Nhưng điều quan trọng cần nhớ là hầu hết các chương trình AI chỉ đơn giản thao tác với dữ liệu có sẵn mà chúng đã được lập trình. Nói cách khác, AI chỉ sáng tạo khi có nội dung mà nó được cung cấp và không thể đưa ra những ý tưởng mới, độc đáo. Sự sáng tạo và trí tưởng tượng không phải là những kỹ năng có thể lập trình được, điều này mang lại cho con người lợi thế vượt trội so với công nghệ.

5. Làm việc theo nhóm

Làm việc nhóm sẽ thúc đẩy tư duy sáng tạo; nâng cao động lực làm việc; kết nối các mối quan hệ; tăng giải pháp cho các vấn đề đồng thời làm đa dạng văn hóa tại nơi làm việc. Làm việc theo nhóm cần sự kết nối giữa các cá nhân, bao gồm sự đồng cảm, tôn trọng, niềm tin và kỹ năng giao tiếp…

Đây là điều không thể được thay thế bằng tự động hóa vì các cảm xúc và sự tương tác của con người dựa trên sự tinh tế và sắc thái mà máy móc đơn giản là không thể hiểu được. 

6. Kỹ năng giao tiếp

Mặc dù máy móc ngày càng nghe và nói tốt hơn nhưng việc lập trình của chúng chỉ có thể đưa chúng đi xa hơn. Khả năng giao tiếp hiệu quả bằng cách sử dụng nhiều kỹ năng giao tiếp cá nhân vẫn là lĩnh vực riêng của con người.

Theo Fast Company, đây là 7 kỹ năng giao tiếp giữa các cá nhân bạn nên trau dồi để thành công tại nơi làm việc:

• Thể hiện sự tôn trọng

• Lắng nghe tích cực

• Thể hiện ngôn ngữ cơ thể tích cực

• Đặt câu hỏi

• Hiểu giao tiếp trực tuyến 

• Cởi mở

• Đưa ra phản hồi hữu ích

7. Khả năng thích ứng và linh hoạt

Con người rất kiên cường và có khả năng thích ứng cao đồng thời có thể xử lý các tình huống không thể đoán trước. Kỹ năng này rất cần thiết cho bất kỳ công việc nào đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng làm việc dưới áp lực, chẳng hạn như quản lý dự án và tư vấn.

Ngoài ra, điều quan trọng là phải luôn linh hoạt về mặt nhận thức để bạn có thể tiếp thu những ý tưởng và cách làm mới.



8. Trí tuệ văn hóa và sự đa dạng

Trí tuệ văn hóa là năng lực của một người để giao tiếp, làm việc và quản lý hiệu quả trong môi trường làm việc đa dạng văn hóa; là một tài sản quan trọng trong các công ty đặc biệt là công ty đa quốc gia.

Những nhân viên có trí tuệ văn hóa mạnh mẽ có thể thích ứng với những người khác, có thể nhìn nhận thế giới khác biệt cũng giúp tổ chức của họ phát triển các sản phẩm và dịch vụ toàn diện hơn, dễ tiếp cận hơn.

Để phát triển trong môi trường quốc tế, hãy giữ đầu óc cởi mở và phát triển sự nhạy cảm với các nền văn hóa, ngôn ngữ, tôn giáo và niềm tin chính trị khác. Những nhân viên làm việc hiệu quả cũng phải tôn trọng sự đa dạng về chủng tộc, tuổi tác, giới tính và khuynh hướng tình dục.

9. Nhận thức đạo đức

Đạo đức nằm ở trung tâm của xã hội loài người, ảnh hưởng đến sự lựa chọn và hành động của chúng ta. Mặc dù AI có thể tuân thủ các quy tắc và hướng dẫn đã được lập trình nhưng nó thiếu lý luận đạo đức và trách nhiệm đạo đức mà con người sở hữu. Khi gặp những tình huống khó xử phức tạp về mặt đạo đức, chúng ta cần xem xét nhiều quan điểm, sắc thái văn hóa và tác động xã hội lâu dài - đó là điều máy móc không thể làm được.

10. Kỹ năng lãnh đạo

Khả năng lãnh đạo sẽ là một kỹ năng không thể thay thế vì đây là đặc điểm bẩm sinh của con người mà máy tính không thể bắt chước được vì nó đòi hỏi sự đồng cảm và gắn kết để thúc đẩy và truyền cảm hứng cho một cá nhân hoặc một tổ chức.

Theo Tâm lý học ngày nay, vai trò của người lãnh đạo là phát triển tầm nhìn, biết điều gì quan trọng và tại sao, đưa ra phương hướng và truyền cảm hứng cho một người hành động hướng tới một mục tiêu. Đây là những kỹ năng mà robot không thể làm được.

Trí tuệ nhân tạo có thể có ít lỗi kỹ thuật hơn, nhưng chúng không có nhân tính, phong cách và những phẩm chất hiếm có tạo nên con người bạn. Kết hợp những phẩm chất độc đáo của bản thân cùng việc trau dồi phát triển các kỹ năng sẽ giúp bạn đến gần với thành công.