Tình yêu cây cỏ của tôi được truyền lại từ mẹ. Tôi luôn thấy mẹ chăm sóc vườn cây tận tình và chu đáo. Mỗi chi tiết nhỏ đều được mẹ để ý và có điều chỉnh cho phù hợp. Tôi quan sát mẹ thường xuyên tới mức những thuật ngữ như chiết cành, giâm cành, luân canh, xen canh... rất mới và khó hiểu đối với học sinh cấp 1, tôi đều thuộc làu. Tôi biết rõ lý thuyết nhưng chưa từng thử làm, bởi nghĩ những công việc lặp đi lặp lại đó chẳng có gì thú vị. Mãi tới sau này khi du học xa nhà, tôi mới tập tành gieo hạt và trồng cây. Bấy giờ, tôi nhận ra rằng, làm vườn là một hành trình mà tại đây tôi học được những bài học sâu sắc về việc làm người.
Ngày hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn bài học của tôi về niềm tin.
Niềm tin vào quá trình
Tôi có nhiều người bạn cũng rất thích hoa lá. Thế nhưng họ không dám bắt đầu tự mình trồng cây vì thấy sao việc chăm cây khó quá. Nào nỗi lo thời tiết, nào là giống cây, phải tìm hiểu thêm kiến thức này kia để cây mau lớn, rồi lại phải chăm sóc và chẳng biết tới bao giờ mới có hoa hay quả để thu hoạch...
Nếu bạn cũng nghĩ những điều như trên, thì xin khẳng định với bạn là đúng rồi đó. Trồng cây gây rừng không phải một công việc dễ dàng. Chẳng phải vì vậy mà người ta nói làm nông là nghề vất vả nhất hay sao?
Nỗi khổ về thời tiết muôn đời không tránh khỏi. Đối với vùng khí hậu như nơi tôi sống, mùa đông lạnh và thường có băng tuyết. Cho tới tận tháng 5, nhiệt độ vẫn có thể rơi tự do từ 20 xuống 0⁰C chỉ trong một ngày khiến cây cối đóng băng và lụi hết. Rồi giả như khí hậu nhiệt đới ẩm giống ở Việt Nam, mưa gió dữ dội, vườn cây mà không chằng chống cẩn thận ắt sẽ bị gió cuốn bay hay vùi dập không thương tiếc.
Lại kể tiếp câu chuyện về sự sinh trưởng khác nhau của các loại cây. Nếu bạn đã thử trồng cà chua như tôi hướng dẫn trong “Trồng cà chua từng bước không thể đơn giản hơn”, bạn chắc chắn thích thú khi thấy lá cây nhú lên khỏi mặt đất chỉ trong vòng vài ngày. Hoặc nếu bạn còn nhớ bài tập môn Sinh học lớp 6, hạt đỗ được ngâm cho nở ra và chỉ chờ qua đêm đã nảy mầm hết. Đó là sự chờ đợi khác nhau bạn luôn gặp phải khi làm vườn. Nhưng chưa hết đâu. Đối với cà rốt, sự kiên nhẫn của người làm vườn được nâng lên một mức độ thượng thừa hơn. Tôi nắm được gần như tất cả mọi thứ (trên lý thuyết) về việc gieo trồng cà rốt, biết rằng chúng chỉ nảy mầm khi nhiệt độ lý tưởng và cần rất rất nhiều thời gian để nhú lên những chiếc lá đầu tiên. Sau nhiều lần gieo hạt cà rốt, tôi vẫn không giấu nổi sự bồn chồn lo lắng. Bởi vì sau hơn một tháng, luống cà rốt của tôi vẫn trống trơn. Có phải là tôi tưới nước không đủ thường xuyên? Có phải là tôi lấp hạt sâu quá nên chúng không chui nổi lên khỏi mặt đất? Có phải là hạt của tôi bị con gì ăn mất rồi không? Hay còn lý do nào khác? Hàng loạt những câu hỏi cứ quay đi quay lại trong suy nghĩ của tôi. Tôi lo rằng nếu không nhanh chóng gieo lại một đợt hạt mới thì mùa hè sẽ tới và đất sẽ trở nên quá nóng cho loại hạt vô cùng mỏng manh này.
Vườn rau của tác giả
Thế rồi gần 2 tháng sau khi xuống đất, hạt cà rốt bật tung ra những chiếc lá nhỏ xinh và vươn mình đón ánh nắng. Tôi mừng húm! Và cũng tự thấy mình thật ngốc nghếch, dành thời gian lo lắng, đoán già đoán non để rồi cuối cùng phát hiện ra ngay từ đầu chẳng có vấn đề gì hết. Tôi ngẫm lại, nếu tôi có một chút niềm tin vào sự kì diệu của tạo hóa và để mặc cho cây làm điều mà nó giỏi nhất, thì quãng thời gian vừa rồi tôi đã có thể dùng làm việc khác thay vì lo nghĩ.
Cận cảnh hai chú bọ rùa trên phiến lá cà rốt xanh rì
Ban đầu trồng cây vì thích ăn ngon, chính bản thân tôi cũng không ít lần cảm thấy mất động lực chăm sóc vườn, nhưng rồi vẫn phải tự thúc mình tưới nước hay vun lại gốc cây chỗ này chỗ kia để chuẩn bị đón một đợt gió lớn. Chậm rãi nhưng chắc chắn, luống cà rốt tôi trồng ngày nào lớn dần và xanh mơn mởn. Một ngày, tôi nhìn lại, chúng to cao và khỏe mạnh từ bao giờ. Hàng ngày tiếp xúc, tôi không hề nhận ra những sự thay đổi nhỏ bé nhưng mạnh mẽ theo thời gian của chúng. Hóa ra đây chính là thành quả của việc tôi đã không bỏ cuộc và kiên trì mỗi ngày đều tưới nước, bắt sâu.
Cà rốt anh, cà rốt em trong lần thu hoạch đầu tiên
Nhờ cây cà rốt, tôi học được bài học về quá trình. Tưới nước, vun gốc, bắt sâu,... đều là những công việc không tên nhưng lại cũng không thể thiếu bóng để vườn cây được khỏe mạnh. Những công việc này cần phải được làm lặp lại thường xuyên, giống hệt như khi bạn tập tành tạo lập một thói quen, kỹ năng mới để phát triển bản thân và sự nghiệp.
Bạn chắc chắn sẽ không thể thành một thạo kỹ năng nào đó ngày một ngày hai, cũng như việc hạt cà rốt sẽ không trổ lá trong vòng 1 tháng đầu. Niềm tin vào quá trình là khi chúng ta biết rằng, hãy cứ kiên trì cố gắng làm một việc nghiêm túc và lặp lại thì thành quả đạt được sẽ tương xứng với những nỗ lực đã bỏ ra. Tuy nhiên, cần phải chú ý rằng nguyên lý này cũng có thể áp dụng trong trường hợp ngược lại nữa. Ví dụ như khi bạn bỏ bê việc tập thể dục, ăn uống bừa bãi và mất tập trung trong giờ làm việc, kết quả thu về sau một khoảng thời gian dài cũng vô cùng xứng đáng: sức khỏe kém, gan nhiễm mỡ và không phát triển trong sự nghiệp.
Niềm tin vào bản thân
Không hiểu vì lý do gì, tôi từng nghĩ rằng mình rất kém trong việc trồng cây. Có lẽ vì những hạt đỗ đen tôi trồng trong lúc làm bài tập Sinh học ngày đó đều có tuổi đời rất ngắn. Hoặc vì tôi có người mẹ luôn là người đảm nhiệm rất tốt việc vườn tược, thậm chí đến khi chuyển nhà tới khu chung cư cao tầng, mẹ vẫn có thể tạo ra một khu vườn tươi tốt ngay trên ban công. Tuy chỉ rộng có 2 mét vuông, vườn của mẹ vẫn có đủ các loại rau gia vị, một cây chanh chi chít hoa thơm ngát và nhiều loài hoa đẹp đếm không xuể.
Từ ngày bắt đầu trồng vườn rau, tôi có nhiều niềm tin vào bản thân mình hơn. Hóa ra trồng trọt cũng chẳng khó đến thế! Hóa ra để được ăn rau sạch và cà chua nhà trồng chỉ cần có tính kiên nhẫn chứ không đòi hỏi tài năng thiên bẩm gì. Cũng nhờ thế, tôi nhận ra rằng không nên tự xếp mình vào những khuôn mẫu này kia trước khi tự mình thử nghiệm và thất bại hoặc thành công. Tôi hiểu rằng ai cũng phải bắt đầu ở đâu đó (như câu nói của Haruki Murakami), và rằng chúng ta chỉ có thể thật sự biết mình là ai bằng việc trải nghiệm và học hỏi nhiều nhất có thể. Bạn cần nhớ đừng để người khác quyết định mình là ai, nhưng bên cạnh đó, cũng lưu ý rằng niềm tin hạn chế mà mỗi người tự đặt ra về bản thân mình cũng có những tác hại rất lớn. Đây là những rào cản vô hình ngăn chúng ta bước qua vòng tròn an toàn, phát triển bản thân và theo đuổi những gì mình thật sự đam mê.
Niềm tin hạn chế có thể xuất phát từ gia đình, trường học hay những trải nghiệm không đẹp từ quá khứ. Ngoài việc tin rằng mình không có khả năng trồng cây, tôi còn từng nghĩ rằng mình không giỏi giao tiếp, vụng về và quá nhạy cảm. Thế nhưng, tôi học cách phá vỡ những niềm tin đó bằng cách “liều” vượt qua rào cản trước mắt. "Sai thì thôi làm lại", tôi nghĩ vậy. Kết quả là sau một khoảng thời gian, tôi thấy rằng mình nấu ăn không quá tệ. Tôi cũng bất ngờ nhận ra rằng tôi mang đến cảm giác thoải mái cho người đối diện nhờ khả năng lắng nghe và sự nhạy cảm cần thiết để phát hiện những chuyển biến tâm lý của họ khi nói chuyện.
Vậy đó, đây là một trong số những bài học tôi rút ra được từ việc nghịch đất, như mọi người hay trêu. Tôi mong rằng bài viết đã mang đến cho bạn một cách nhìn mới về niềm tin và sự bền bỉ.
Còn bạn thì sao? Bạn tin gì ở bản thân mình?
About the author
Hoàng Hà
