Ẩm thực
Bữa tối với cá hồi Teriyaki
Là bậc phụ huynh, chúng ta luôn muốn các con ăn những gì tốt nhất nhưng có một nghịch lý là có nhiều trẻ lại không thích đồ ăn lành mạnh như rau củ mà thường thích đồ ngọt, kem, đồ chiên rán hơn. Trong bữa ăn, các bạn có mất thời gian từ dỗ dành cho đến dọa nạt để trẻ ăn rau không?
Thay vì giằng co hay mặc cả với lượng thức ăn bé phải ăn, các bạn có thể áp dụng các cách sau để tăng cường thực đơn lành mạnh cho con mà vẫn giúp con ăn một cách vui vẻ.
Trước hết, các bạn hãy nhớ, cho trẻ ăn rau xanh không phải bắt ép mà là giúp con có nhiều dinh dưỡng tốt hơn. Nếu có thái độ kiên quyết và nghiêm khắc, con bạn sẽ trở nên cảnh giác và mất cảm tình với các loại thực phẩm rau củ quả ngay từ đầu.
Hãy thay đổi quan điểm từ ra lệnh sang khuyến khích. Chúng ta chỉ vui vẻ làm những việc mình thích chứ không phải nhận lệnh từ người khác. Điều này là chân lý đúng cho mọi người, đặc biệt là trẻ con. Nếu bạn thấy mình bất lực với con vì chúng không chịu ăn rau, thì hãy thử một vài chiến thuật được Precision Nutrition gợi ý sau.
Vì sao trẻ không chịu nghe lời?
Nếu bạn không thích bị ép buộc, thì trẻ con cũng vậy. Ngay khi “đánh hơi” thấy mệnh lệnh, chúng ta thường sẽ:
- Không chịu nghe thêm nữa
- Từ chối hợp tác
- Nổi cáu hay phản kháng
- Kết quả là con bạn sẽ còn làm ngược lại lời bạn nói.
Nguyên nhân: Khi bị sai bảo, bạn sẽ thấy mình trở nên nhỏ bé, bản thân không được xem trọng và không ai lắng nghe mình. Vì thế, trẻ chắc chắn sẽ phản ứng lại.
Bạn nên làm gì đây?
Có nhiều các tiếp cận khác hiệu quả hơn dọa nạt để cho trẻ nghe lời bạn, nhất là trong việc ăn uống: Hãy giúp con hiểu chúng có thể làm gì
- Hỏi con những câu hỏi để con tự đưa ra lựa chọn
- Lắng nghe và tôn trọng câu trả lời của con
- Dùng câu trả lời của con để hướng dẫn chúng
Bằng cách này, thay vì đối đầu với con, các bạn sẽ hiểu hơn về những sở thích và suy nghĩ của trẻ. Đến đây, các bạn cũng sẽ thấy việc giúp con ăn rau không đơn giản là một chuyện nhỏ mà nó chính là một phần trong quá trình nuôi dạy con và hình thành kết nối giữa bố mẹ với con trong tương lai.
Trước hết, chúng ta sẽ đi vào một số nguyên tắc cơ bản.
Nguyên tắc #1: Hãy làm gương cho con
Trẻ con thường hay thích bắt chước theo những gì chúng nhìn thấy. Vì vậy hãy thử lặp đi lặp lại các thói quen ăn uống lành mạnh để con bạn làm theo như:
- Ăn chậm
- Ăn cơm tại bàn thay vì ngồi trước tivi
- Thích thú với việc ăn rau
- Vào bếp nấu ăn thường xuyên thay vì mua đồ ngoài
- Dừng ăn khi bạn đã gần no và không ăn cố
- Hãy nhớ rằng, nếu lời nói và hành động của bạn không giống nhau, con bạn sẽ phát hiện ra sự thiếu nhất quán của bạn và không nghe theo bạn nữa.
Nguyên tắc #2: Luôn giữ thái độ trung lập và khách quan
Trung lập nghĩa là khi đặt ra câu hỏi cho con, hãy thực sự tò mò về câu trả lời của trẻ và không phán xét.
Trung lập không có nghĩa là “Bố mẹ sẽ hỏi câu này nhưng chỉ có đáp án đúng duy nhất: Đáp án bố mẹ muốn nghe.”
Đừng tỏ ra quá vui mừng và thốt lên rằng: “Con ăn rau rồi cơ đấy! Ngoan lắm.” hoặc than thở về sự lựa chọn của con như, “Sao lại ăn thứ vớ vẩn đấy?”
Giữ thái độ trung lập ban đầu sẽ có chút khó khăn vì bố mẹ luôn quen với việc đưa ra yêu cầu và ý kiến chủ quan để con nghe theo. Nhưng giữ thái độ bình tĩnh, không phán xét kết hợp cùng những nguyên tắc Làm gương bên trên sẽ có hiệu quả tốt hơn để trẻ nghe lời nhưng vẫn có quyền lên tiếng trong gia đình.
Bạn càng làm tốt tấm gương cho con, không mặc cả, than phiền và giữ thái độ trung lập, thì con bạn sẽ có xu hướng làm theo những việc bạn mong đợi ở con – mà không cần quát mắng.
Những đối thoại có thể thay đổi bữa ăn
Vậy là bạn đã nắm được các nguyên tắc cơ bản, giờ thì chúng ta sẽ đi tới những câu hỏi và đối thoại giúp trẻ sẵn sàng ăn nhiều rau hơn.
Tuy rằng có câu nói “Không có câu hỏi nào là ngớ ngẩn”, nhưng điều này không luôn đúng vì có một số câu hỏi cần tránh, và có một số câu hỏi sẽ cho bạn kết quả bạn cần.
Những câu hỏi “tước quyền”: có tông giọng đanh thép, thể hiện uy quyền của bố mẹ cho rằng mình đúng. Khi bạn hỏi như vậy, các con sẽ cảm thấy bị dọa nạt và yếu thế hơn.
Những câu hỏi “trao quyền”: giúp con cảm thấy ấm áp, được lắng nghe, và tự tin trả lời bố mẹ hơn.
Hãy xem ví dụ về hai kiểu câu hỏi dưới đây.
Đối thoại kiểu “tước quyền”
Bố mẹ: Con có định ăn rau bây giờ không?
Con: Không ạ.
Bố mẹ: Thế sao lại không?
Con: Con không thích cách nấu kiểu này.
Bố mẹ: Nhưng bố mẹ thấy nấu như vậy chả có vấn đề gì cả.
Con: Im lặng.
Bố mẹ: Im lặng.
Căng thẳng được tạo ra ngay trong bữa ăn và phá hỏng thời gian bên nhau.
Đối thoại kiểu “trao quyền”
Bố mẹ: Con muốn ăn rau chứ?
Con: Không ạ.
Bố mẹ: Vậy con nói cho bố mẹ tại sao được không?
Con: Con không thích cách nấu này.
Bố mẹ: Vậy à? Thế con không thích gì ở cách nấu thế này?
Con: Nó nát lắm. Và lúc nào bố mẹ cũng để nó lẫn với những đồ ăn khác.
Bố mẹ: Vậy là có thể bố mẹ đã nấu hơi lâu và trộn với hơi nhiều thứ. Đúng không?
Con: Đúng ạ.
Bố mẹ: Thế con muốn lần sau rau được nấu thế nào?
Con: Con thích ăn rau giòn giòn như lần bố mẹ nướng rau củ. Và không có quá nhiều thứ trộn lẫn.
Bố mẹ: Thông tin này hay đó. Vậy lần sau chúng ta sẽ nướng rau củ và không trộn nó với thứ khác nhé. Nếu vậy con sẽ ăn rau chứ?
Con: Có, con sẽ ăn.
Bố mẹ: Được rồi, tốt lắm.
Bạn và con gần gũi hơn thay vì dọa nạt, quát mắng rồi gây ra giận dỗi và cả nước mắt.
Dưới đây sẽ là một số những mẹo để hướng con bạn tập trung vào những mặt thú vị của việc ăn rau. Hơn nữa, bạn có thể áp dụng chúng vào nhiều tình huống khác trong gia đình.
Lập buổi brainstorm (tạo ra ý tưởng) khi đi chợ
Hỏi những câu hỏi mở và đợi bé trả lời:
- Ngày mai bố mẹ đi chợ. Con muốn ăn món gì?
- Trong các loại rau, loại nào con sẽ thích ăn hơn các loại khác?
- Hôm nay chúng ta cùng nấu món mới nhé? Con xem các món trong sách nấu ăn này thì thích món nào nhất?
Cách làm này giúp cho con có cảm giác được tin tưởng và tôn trọng khẩu vị của mình mà không bị áp lực từ người lớn, và được đóng vai trò đóng góp vào bữa ăn gia đình thay vì ép buộc ăn cái gì đã nấu. Chúng sẽ tự biết mình thích hay không thích ăn gì.
Tạo ra nhiều lựa chọn
Hãy đưa ra cho chúng một số lựa chọn sẽ có và hỏi xem chúng sẵn sàng ăn gì.
- Để chuẩn bị cho bữa tối, các lựa chọn trong tủ lạnh có: gà quay, bánh kẹp thịt, hoặc cá chiên. Con thích món nào nhất?
- Con giúp bố mẹ cùng nấu ăn nhé. Bố/mẹ làm một mình thì không vui. Con xếp bát đũa lên bàn nhé/Hay làm salad/Đọc hướng dẫn công thức?
- Sau khi sắp đồ ăn lên bàn, hãy hỏi con muốn ăn những món nào – có cơm, rau, thịt, cá.
Khi đưa ra những lựa chọn cho con, bạn đang trao quyền kiểm soát cho đứa trẻ, đồng thời tạo ra giới hạn để bé nghe theo và thực hiện chọn lựa trong những món lành mạnh bạn đã liệt kê.
Thêm món mới vào thực đơn
Khi con đòi ăn một loại thức ăn liên tục, bố mẹ luôn tìm cách ngăn không cho con ăn mãi một loại. Cách tiếp cận này thưởng phản tác dụng. Thay vì tước đi món ăn ưa thích của trẻ, hãy tìm cách bổ sung thêm vào món đó các thành phần lành mạnh hơn.
- Con thích khoai tây chiên lắm phải không? Ăn liền 2 bữa rồi nhỉ. Vậy sau đó hãy ăn thêm nhiều hoa quả nhé?
- Con vẫn muốn ăn cơm rang à? Lần này chúng ta cho thêm ngô, cà rốt và đậu Hà Lan nhé.
- Vì sao nó hiệu quả: Thử những món ăn mới thường làm bé đề phòng. Nhưng cách kết hợp thêm rau với một món ăn bé vốn thích sẽ tạo cảm giác an toàn và đổi mới hơn.
“Đầu hàng” khi cần
Đã bao giờ bạn rơi vào tình huống, dù bạn có nói gì đi nữa, con bạn cũng kiên quyết không nghe và cái lại vô lý chưa? Vậy đó, thay vì tranh cãi đến cùng, hãy thử làm điều ngược lại: Để các con thắng. Tuy nhiên, hãy khéo léo khi áp dụng phương pháp này qua một vài tình huống sau:
Ví dụ 1: Con của bạn nói rằng chúng không muốn ăn tối vì đã ăn vặt ở nhà bạn vào buổi chiều. Ngay cả khi không vui vì điều này, đừng vội mắng con về việc chúng bỏ bữa, hãy nói:
- “Nếu con không đói vì đã ăn ở nhà bạn, bố mẹ sẽ không bắt con ăn cơm. Nhưng bố mẹ sẽ rất vui nếu con ngồi cùng gia đình trong bữa cơm và nói chuyện về ngày hôm nay. Được chứ?”
Ví dụ 2: “Con không thích đồ ăn bố mẹ nấu ngày hôm nay cũng không sao. Con có thể tìm thứ gì đó khác để ăn trong tủ lạnh.”
Ví dụ 3 (với trẻ lớn): “Nếu con không thích thức ăn ngày hôm nay, lần sau con có thể nấu những món mình thích cho cả nhà ăn nhé.”
Đôi khi, đối với trẻ tuổi teen hay trẻ lớn, cách tốt nhất để chúng không đối đầu với mình chính là rút lui. Khi đó, chúng sẽ thấy trống trải vì mất lý do để chống đối và dịu lại.
Các bạn thấy đấy, việc giúp con ăn rau không chỉ đơn giản là thỏa thuận, giao hẹn hay ép buộc. Nó là cả một hệ thống kết nối với việc bình thường bạn giao tiếp và dạy đứa trẻ theo cách nào. Hãy luôn là người bạn với con và thực sự giúp đỡ chúng. Trao cho trẻ quyền lợi cùng trách nhiệm thay vì nuông chiều và dọa nạt khi trẻ không nghe lời.
About the author
Dao Chi Anh
Founder
Related
More Like This
Ẩm thực
Bữa phụ không béo với Hummus
Ẩm thực
Đánh bại cảm giác thèm ăn
Ẩm thực
Ăn gì nếu bạn thèm socola?
Sống khỏe
Bạn mất bao lâu để giảm cân?
Sự nghiệp & Tài chính
Red flag báo hiệu bạn đang làm việc trong môi trường 'độc hại'
Ẩm thực
Rửa rau quả đúng cách
Sống khỏe
8 cạm bẫy gây tăng cân dễ mắc phải
Ẩm thực
Mẹo ép rau không bị kẹt bã
Mẹ & bé
Nấc cụt ở trẻ sơ sinh
Sự nghiệp & Tài chính
Kiến tạo “của để dành” cho con
Mẹ & bé
Làm gì khi con kén ăn?
