Câu chuyện của “cô gái phi chính phủ", học giả Trương Thanh Vân

Tôi gọi Trương Thanh Vân là cô gái “phi chính phủ” vì Vân chuyên làm việc các tổ chức phi chính phủ nổi tiếng ở Việt Nam như Save the Children, Animal Asia, hay Clinton Foundation. Cô gái xinh xắn đã xuất sắc giành học bổng Chevening năm 2016 sau khi vượt qua hàng trăm đối thủ “khủng” và giành chiếc vé đặt chân lên nước Anh xinh đẹp.

Hai năm sau trở về từ Anh, Vân lại tiếp tục lên đường tìm cho mình một miền đất mới, hứa hẹn mở ra nhiều cơ hội để phát triển cuộc sống và sự nghiệp - đó là Canada. Hành trình của Vân có thể làm nhiều người trong chúng ta ngưỡng mộ, nhưng đằng sau những thành công mà cô gái này đạt được là rất nhiều cố gắng nỗ lực và quan trọng nhất, như Vân đã quả quyết khi được hỏi từ khóa nào đại diện cho bản thân mình, chính là “Determined” - Kiên định với quyết tâm của mình.

Hãy cùng Her.vn trò chuyện để hiểu thêm về hành trình của Vân nhé!

Chào Vân, Vân có thể giới thiệu đôi nét về bản thân mình cho độc giả của Her.vn?

Chào các bạn, hiện mình đang làm điều phối viên phân tích dữ liệu ở tổ chức Second Harvest Canada, một tổ chức hoạt động về môi trường, nhằm giảm rác thải thực phẩm. Mình cũng là mẹ của hai bé gái sinh đôi vừa tròn 2 tuổi. Gia đình mình hiện đang sinh sống ở Toronto, Canada.

Trước đây Vân từng làm việc cho nhiều tổ chức phi chính phủ như Save the Children, Animal Asia hay Clinton Foundation tại Việt Nam. Bây giờ bạn lại là nhân viên của tổ chức Second Harvest tại Canada. Tại sao Vân lại chọn các tổ chức phi chính phủ làm con đường nghề nghiệp của mình vậy?

Từ bé, mình đã rất thích được giúp đỡ mọi người. Ở Việt Nam vẫn còn rất nhiều người sống dưới mức nghèo đói, nhiều phụ nữ và trẻ em còn khổ vì bị bạo hành lạm dụng. Mình chỉ đơn giản là muốn làm việc cho những tổ chức có thể hỗ trợ trực tiếp giúp đỡ cho những người có ít tiếng nói nhất trong xã hội. Do các tổ chức phi chính phủ thường hoạt động với những mục tiêu xã hội như bảo vệ môi trường thiên nhiên, khuyến khích việc tôn trọng các quyền con người, cải thiện mức phúc lợi cho những người bị thiệt thòi nên mình rất muốn được là một trong những thành viên của họ.

(Trương Thanh Vân)

Phải chăng chính những kinh nghiệm tại các tổ chức này đã giúp cho Vân vượt qua rất nhiều những ứng cử viên tài năng khác và giành được suất học bổng của chính phủ Anh năm 2016?

Cũng có thể nói như vậy. Những kinh nghiệm mình tích lũy được trong thời gian làm việc phần nào đó đã giúp mình chứng minh mình là người phù hợp với những tiêu chí của học bổng. Ngành mình theo học là Governance, Development and Public Policy (Quản trị, Phát triển và Chính sách công liên quan mật thiết đến những dự án phát triển trong các tổ chức phi chính phủ mà mình đang làm. Những kiến thức trong quá trình học thạc sĩ sẽ giúp mình hiểu rõ cách quản trị tổ chức, hay các chính sách liên quan của chính phủ có ảnh hưởng như thế nào tới việc thực hiện dự án và tác động của dự án đối với cộng đồng. 

Con đường đến với học bổng chắc cũng không phải dễ dàng. Vân có thể chia sẻ một chút về quá trình của mình không?

Mình nghĩ với hầu hết mọi người con đường chinh phục học bổng chính phủ toàn phần đều không dễ dàng. Mỗi năm chỉ có khoảng hai mươi ứng viên được chọn trong số vài trăm người nộp hồ sơ. Và họ không phải chọn người giỏi nhất, mà là người có tố chất mang lại sự thay đổi trong xã hội, và phù hợp với tiêu chí học bổng.

Đã từ lâu mình luôn muốn được học cao hơn ở một đất nước phát triển. Bởi cơ hội này sẽ giúp mình có cái nhìn đa chiều hơn, tích lũy thêm nhiều kiến thức chuyên sâu, và có thể mở rộng các mối quan hệ của bản thân. Mình đã phải đối diện với nhiều thất bại trước khi có được thành công với Chevening. Mình đã nộp rất nhiều hồ sơ cho những học bổng khác nhưng không được chọn. Có lẽ, do mình chưa có được kinh nghiệm làm việc sâu sắc. Thêm nữa, kỹ năng lãnh đạo và xây dựng mạng lưới mối quan hệ của mình vẫn chưa đủ mạnh. 

Thế là, trong một năm tiếp theo đó, mình tận dụng tất cả các cơ hội để nâng cao các kỹ năng này, đồng thời trau dồi thêm kinh nghiệm bằng các khóa học ngắn hạn và các chuyến đi thực địa tới vùng đất khác, trong đó có Mỹ và Nepal. Lúc này, mình cũng vấp phải sự phản đối từ gia đình, vì mình là con gái, chưa xa gia đình để đi ra nước ngoài một mình bao giờ nên mọi người rất lo lắng nếu như có chuyện gì xảy ra với mình. Mình đã thuyết phục mẹ để mình có thể thực hiện ước mơ của mình, rất may là mẹ cũng đã hiểu và đồng ý.

(Ảnh chụp khi Vân đặt chân đến học University of Sussex - Brighton Anh theo học Thạc sĩ ngành Quản trị, Phát triển và Chính sách công theo học bổng Chevening)

Sau khoảng thời gian học tập ở Anh, Vân đã một công việc rất tốt ở Việt Nam. Tại sao gia đình bạn bất ngờ chuyển sang Canada sinh sống?

Sau khi hoàn thành khóa học thạc sĩ ở Anh rồi về nước được hai năm thì bọn mình quyết định sang Canada sinh sống và làm việc. Có 2 lý do để gia đình mình lựa chọn Canada làm nơi định cư. Đầu tiên phải kể đến môi trường thiên nhiên, văn hóa, và công việc phù hợp với gia đình mình. Ngoài ra thì hiện nay, Canada là đất nước mở cửa nhất với người nước ngoài. Họ có chương trình Express Entry - một chương trình chào đón những người có bằng cấp, kỹ năng công việc, và ngoại ngữ tốt từ khắp các nơi trên thế giới. Bọn mình nộp hồ sơ cho chương trình này và đã thành công.

Vân không sợ rằng đây là một quyết định mạo hiểm và sẽ phải đối diện với rất nhiều khó khăn?

Dù cũng được nhiều người đưa ra lời khuyên nên suy nghĩ lại vì hai con còn nhỏ, nhưng hai vợ chồng mình vẫn quyết tâm lựa chọn Canada làm nơi định cư. Phần vì hai vợ chồng mình định hướng đi theo chương trình Express Entry như mình nói ở trên nên cũng khá tự tin là sẽ xin được công việc đúng chuyên môn ở Canada. Phần vì mình là người luôn có mục tiêu và sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho những khó khăn phía trước. Do vậy, mình không cảm thấy đây là một quyết định mạo hiểm.

Khi sang đây thì Xoài Dừa mới được 12 tháng 10 ngày, còn rất nhỏ và đang tập đi. Bọn mình đối diện với khó khăn đầu tiên khi phải vừa thay nhau chăm con vừa tìm kiếm công việc, nộp hồ sơ, và tham gia các cuộc phỏng vấn. Chăm hai bé sinh đôi cũng hơi cực hơn một chút, nhưng cái khó ló cái khôn. Có khi phải tắm cho cả hai con mà không có chồng ở nhà giúp đỡ, mình lấy một chiếc vali ra chắn cửa để Xoài ở ngoài vẫn yên tâm chơi khi nhìn thấy mẹ và Dừa bên trong. Trong khi đó, mình cũng bật sưởi bên trong để dù mở cửa nhưng vẫn ấm, Dừa tắm không bị lạnh.

Khó khăn thứ hai là khi cả hai vợ chồng mình đều nhận được lời mời làm việc cùng một thời điểm mà chưa tìm được nơi để gửi bé. Lúc này, bọn mình bắt đầu tìm kiếm nanny (người giữ trẻ) theo giờ. Mặc dù rất gấp nhưng mình cũng phỏng vấn rất kỹ những người nộp hồ sơ, để tìm được người phù hợp nhất với Xoài Dừa. May mắn là mình cũng tìm được một bạn người Venezuela rất thân thiện và biết cách làm quen với Xoài Dừa. 

Dù vậy nhưng vì bạn không làm được cả tuần nên sau một thời gian ngắn, hai vợ chồng mình quyết định đến lúc hai bạn đi nhà trẻ. Hai vợ chồng mình đã phải liên lạc khắp các trung tâm trông giữ trẻ và cuối cùng tìm được một chỗ cách nhà chỉ 2km. Ở đây, các cô rất tận tình chu đáo và quan sát kỹ lưỡng từng bước phát triển của con. Bố mẹ cũng được cài đặt một app có tên là Brightwheel cập nhật tình hình của con từ giờ thay bỉm, ăn chơi, hoạt động như thế nào, nên hai vợ chồng cảm thấy rất yên tâm.

Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch COVID nên bọn mình không thi được bằng lái xe trong 6 tháng. Chồng mình hàng này phải đạp xe gần 20 km đi làm, còn mình may mắn được làm gần nhà nhưng vẫn phải đi bộ đưa đón con đến nhà trẻ. Không có phương tiện đi lại cực kỳ bất tiện, vì ngoài đi làm, bọn mình vẫn phải đi siêu thị và giải quyết những công việc khác. Hai vợ chồng chỉ biết động viên tinh thần nhau để vượt qua. Thực ra, đạp xe và đi bộ đều rất tốt cho sức khỏe. Hai em bé được mẹ đẩy đi học cũng rất vui vì được ngắm cảnh đường phố, công viên và được trải nghiệm xe bus nữa.

Đúng là cả thế giới đều chịu những ảnh hưởng từ COVID-19 và Canada cũng không phải ngoại lệ. Thậm chí ở Việt Nam, dù kiểm soát dịch khá tốt nhưng tỷ lệ thất nghiệp cũng còn cao. Tuy nhiên, hai vợ chồng Vân đều đã tìm được công việc mình yêu thích chỉ sau hai tháng định cư tại Canada. Bí quyết của Vân là gì?

Đúng như vậy, khi bọn mình vừa sang được 1 tuần thì Canada có lệnh đóng cửa. Gần như tất cả các công ty đều đóng cửa và cho nhân viên làm việc từ nhà. Mình nghĩ bọn mình có được thành công sớm là do có mục tiêu rõ ràng và chuẩn bị kỹ lưỡng. Bọn mình dành thời gian tìm hiểu thị trường việc làm ở Canada qua các kênh tìm kiếm việc làm, chuẩn bị các kỹ năng như viết CV, trả lời phỏng vấn và trau dồi thêm kiến thức chuyên môn để vượt qua nhiều vòng từ hồ sơ tới làm bài test. Ngoài ra, bọn mình luôn hỗ trợ nhau, ví dụ như luyện tập phỏng vấn cho nhau, tạo điều kiện cho nhau trong các vòng thi, hỗ trợ nhau chăm sóc con cái và làm việc nhà.

Ảnh cả gia đình Vân trải nghiệm mùa đông tại Canada

Mình nhận thấy rằng bạn luôn có những mục tiêu rõ ràng cho bản thân. Có phải điều này đã tạo nên những thành công trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn?

Mình nghĩ rằng ai cũng nên có cho mình những mục tiêu rõ ràng và hợp lý để cố gắng theo đuổi thực hiện. Mình thường đặt mục tiêu 5 năm. Ngoài việc đặt mục tiêu thì mình đặt ra các bước cần làm để có thể đạt được mục tiêu đó. Khi mình chia thành các kế hoạch nhỏ để đạt được mục tiêu lớn thì mình thấy mục tiêu của mình khả thi hơn và cũng tránh được tình trạng trì hoãn. Ngoài ra, trên con đường mình đã trải qua, dù có khó khăn, mình luôn kiên định với mục tiêu của mình, chưa bao giờ nghĩ rằng sẽ bỏ cuộc. Đối với mình, kiên định là từ khóa dẫn lối tới những thành công hiện tại của bản thân mình hôm nay.

(Gia đình bé nhỏ của Thanh Vân trải nghiệm mùa đông Canada)

Với những ai đang gặp khó khăn trên con đường chinh phục mục tiêu của mình, Vân có lời khuyên gì giúp các bạn có động lực vượt khó?

Bạn nên chia nhỏ mục tiêu thành các kế hoạch nhỏ hay các hoạt động nhỏ như mình nói trước đó. Ngoài ra, nhận biết các thử thách mình sẽ gặp phải, giữ thái độ tích cực để tìm ra phương pháp giải quyết chứ không than vãn. Quản lý thời gian hiệu quả, đặt ra được những ưu tiên cho từng thời điểm, giảm bớt thời gian dành cho các hoạt động giải trí vừa tốn thời gian mà không mang lại hiệu quả như lướt mạng xã hội, hay các trang thương mại điện tử. Và quan trọng nhất là hãy luôn kiên định với những mục tiêu mình đề ra.

Cảm ơn Vân rất nhiều vì những chia sẻ hữu ích của mình. Chúc bạn và gia đình luôn hạnh phúc và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống!

CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT

Học bổng Chevening là học bổng toàn phần của chính phủ Anh, được hỗ trợ cho các cá nhân có thể chứng minh được mình có khát vọng, khả năng lãnh đạo và một nền tảng kiến thức chắc chắn với chuyên ngành đăng ký.

Chương trình hỗ trợ toàn bộ chi phí cho một năm theo học tại Anh với mọi ngành học tại bất kỳ trường đại học nào trên vương quốc Anh.

Học bổng Chevening có uy tín cao. Nếu giành được học bổng, bạn có cơ hội tham gia vào mạng lưới khoảng hơn 50 nghìn cựu học giả Chevening trải dài khắp các quốc gia trên thế giới, những người cực kỳ xuất sắc và nắm giữ nhiều vị trí cao trong tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội.

Hàng năm, Việt Nam chỉ có khoảng 25-30 người được chọn để trao học bổng trong số rất nhiều hồ sơ nhận về.