Năm 2019, người ta ước tính, trong khoảng hơn 300 người sống toàn thời gian trên Kihnu, chỉ có 5 người là nam giới.
Theo New York Times, những người đàn ông bắt đầu “biến mất” khỏi cuộc sống hàng ngày trên Kihnu vào thế kỷ 19, do công việc của họ trên biển. Việc đánh cá và săn hải cẩu đã buộc họ phải xa nhà trong nhiều tháng liền. Phụ nữ của Kihnu và hòn đảo lân cận Manija phụ trách mọi việc trên vùng đất khô cằn, chăm lo gia đình, công việc đồng áng và duy trì các truyền thống xã hội đã tồn tại qua cả những thách thức và thời kỳ hỗn loạn. Hiện tại, phần lớn thời gian của năm, những người đàn ông xa đảo đi đánh cá, làm việc trên đất liền hoặc ra nước ngoài. Các vai trò không thay đổi nhiều theo thời gian.
Ảnh: Phmuseum
Đảo Kihnu nằm ở Tây Nam của Estonia, cách đất liền 10km, với 4 ngôi làng trên diện tích 16,8 km vuông - Rootsiküla, Linaküla, Sääreküla và Lemsi. Cuộc sống trên đảo là sự pha trộn giữa hiện đại và truyền thống.
Ngọn hải đăng Kihnu
Phụ nữ nơi đây đã quen với lao động nặng nhọc và sự vất vả, do đã phải chịu đựng sự chiếm đóng 50 năm của Liên Xô và mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt khiến các hòn đảo bị chia cắt với phần còn lại của thế giới.
Mỗi ngôi nhà trên đảo đều có một cái tên và người dân địa phương được gọi bằng cái tên đó. Người Kihnu cũng nói một phương ngữ địa phương, khá khác với tiếng Estonia. Hầu hết mọi trang trại đều trồng trọt và chăn nuôi cừu, gà...
Quang cảnh những cánh đồng và những ngôi nhà trên hòn đảo Kihnu nhỏ bé - Ảnh: Birgit Puve/The New York Times
Hòn đảo không dành cho tất cả mọi người - và những người phụ nữ nơi đây cũng không muốn mọi người đến thăm ồ ạt. Trên thực tế, điểm hấp dẫn của Kihnu là nó không hề được xây dựng để phục vụ du lịch đại chúng. Các biển báo đường phố duy nhất dành cho bốn ngôi làng trên đảo: Lemsi, Linakula, Rootsikula và Saare.
Con đường địa phương giữa bốn ngôi làng trên đảo Kihnu - Ảnh: Birgit Puve/The New York Times
Không có vạch kẻ nào trên đường - và rất ít con đường trải nhựa để kẻ vạch. Không có dây chuyền - không thương mại hóa, không có A.T.M, không có nhà hàng mở cửa quanh năm…
UNESCO đã tuyên bố không gian văn hóa và truyền thống của Kihnu là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại vào năm 2003. Những phong tục này có nguồn gốc cổ xưa và bao gồm trang phục, bài hát, điệu múa, lễ cưới và thủ công mỹ nghệ, tất cả đều được bảo tồn do sự cô lập về địa lý của hòn đảo, ý thức mạnh mẽ về tinh thần cộng đồng và sự cố gắng bảo tồn các phong tục từ tổ tiên của người Kihnu.
Jarsumae Virve kỷ niệm sinh nhật lần thứ 87 của mình với gia đình, bạn bè và một ban nhạc dân gian - Ảnh: Sebastien Leban/Al Jazeera
Phụ nữ mặc trang phục truyền thống biểu diễn điệu múa nghi lễ và bài hát mừng ngày hạ chí và để tỏ lòng thành kính với chiếc thuyền đánh cá cũ
Hôn nhân và thiên chức làm mẹ rất được coi trọng - chỉ những phụ nữ đã kết hôn mới được phép mặc tạp dề truyền thống. Trong một xã hội mẫu hệ coi trọng hôn nhân, một số người bị đứng ngoài lề. Cuộc sống thật khó khăn đối với những phụ nữ không kết hôn và không sinh con. Họ không được coi là có giá trị như những người phụ nữ khác.
Trẻ em Kihnu
Bị thu hút bởi vẻ đẹp của thiên nhiên và văn hóa, con người, nữ nhiếp ảnh gia Anne Helene Gjelstad đã thực hiện một dự án nhiếp ảnh về một xã hội gắn bó được cho là chế độ mẫu hệ cuối cùng của châu Âu nơi đây, mang tên 'Big Heart, Strong Hands', trong hơn 10 năm (từ 2005).
Nữ nhiếp ảnh gia người Na Uy được mời tới dự một buổi tang lễ. Trong buổi lễ, những người phụ nữ trên đảo Baltic cầu nguyện, than khóc và ca hát, trước khi những người đàn ông đến và quan tài được đưa ra bên ngoài. Chứng kiến những khoảnh khắc của tình chị em này đã thay đổi cách nhìn của Gjelstad. “Đây là một trong những khoảnh khắc xúc động nhất mà tôi đã trải qua với tư cách là một nhiếp ảnh gia. Nó giống như quay ngược thời gian và hiện diện cùng lúc. Tôi đã nghĩ rằng mình sẽ làm một cuốn sách về thủ công mỹ nghệ của Estonia - nhưng đột nhiên nó lại nói về những người phụ nữ già và văn hóa của họ, những thứ đang thay đổi nhanh chóng”.
'Khoảnh khắc xúc động' trong lễ tang của Koksi Leida, 2008 - Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Nhiếp ảnh gia Anne Helene Gjelstad đã thực hiện nhiều cuộc phỏng vấn với những người phụ nữ lớn tuổi trên đảo, để được nghe về những khó khăn hay mất mát và suy nghĩ đau đáu của họ về tương lai. Mục đích của cô là “bảo tồn nền văn hóa độc đáo này cho tương lai và mang đến cho những người phụ nữ già dặn, thông thái này tiếng nói mà họ xứng đáng có được”.
Järsumäe Virve, 2013. Bà Järsumäe Virve viết và biểu diễn một số bài hát về cuộc sống ở nông thôn và thường xuyên xuất hiện trên các bản tin. Người dân địa phương thường hướng những vị khách đang tìm kiếm Virve theo hướng ngược lại để bảo vệ sự riêng tư của bà - Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Màu sắc của những chiếc váy của họ xen kẽ với màu sắc trầm mặc của ngôi nhà của họ và những bức ảnh chụp phong cảnh mùa đông hoang vắng mà Gjelstad đã xuyên suốt cuốn sách. Váy có hoa văn tượng trưng cho tuổi tác và tâm trạng: váy càng đỏ, người mặc càng trẻ trung và hạnh phúc, trong khi màu xanh và đen biểu thị một người già đã mất bạn bè trong suốt cuộc đời.
Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Khi người phụ nữ Kihnu đến tuổi 60, họ bắt đầu chuẩn bị cho đám tang của mình bằng cách tự may quần áo đẹp và đan găng tay cho những người đàn ông trẻ hơn mà họ đã chọn làm người bốc mộ cho mình.
Tilli Alma, 2008 - Ảnh: Anne Helene Gjelstad
Tiidu Mari (một phụ nữ đã qua đời năm 2019) chia sẻ trong buổi chụp năm 2017, bà sợ trong hoàn cảnh rất nhiều người chuyển đi để tìm cơ hội mới, hòn đảo sẽ trở nên im lặng, đầy rẫy những ngôi nhà tranh trống trải. Bà bắt Gjelstad hứa sẽ tặng một bản sao cuốn sách cho các cháu của mình, để chúng có thể nhớ đến bà của mình - cũng như cội nguồn và phong tục của tổ tiên trên hòn đảo phụ nữ độc nhất vô nhị này.
About the author
S. Reen
