Bị tấn công trên mạng xã hội: câu chuyện không của riêng ai

Mạng xã hội mang lại nhiều lợi ích tích cực. Chúng cho ta kiến thức, cơ hội kinh doanh, kết bạn, giải trí và thậm chí tìm kiếm tình yêu của cuộc đời. Tuy nhiên, ngày càng phát triển mạng xã hội càng được gắn với tính từ “độc hại”, thể hiện rất rõ qua những cuộc tấn công, lăng nhục bất cứ ai không kể xuất thân, giới tính, tuổi tác hay địa vị xã hội.

Bạn có để ý không, trước kia chúng ta có thể dành nhiều phút để đứng chờ một người bạn, nhưng hiện tại, tất cả chúng ta đều rất khó chịu nếu internet hơi chậm hoặc điện thoại di động của chúng ta bắt đầu bị "lag" dù chỉ trong vài chục giây. Liệu công nghệ có khiến nhiều người trong chúng ta trở nên nóng nảy hơn?

Hành vi tấn công trên mạng xã hội có thể bao gồm hành động làm nhục, bắt nạt, đe dọa, khủng bố tinh thần. Họ sử dụng tin đồn, dối trá, lời nói căm thù và thậm chí là đe dọa bạo lực như một thứ vũ khí. Việc tấn công này có thể lặp đi lặp lại, thời gian kéo dài tùy vào từng trường hợp gây ra nhiều hệ lụy. 

Vì Sao Lại Xảy Ra Những Cuộc Tấn Công Trên Mạng Xã Hội?

Con người chúng ta thường nêu cao việc bảo vệ điều hay lẽ phải. Dần dà nhiều người “tự phong” cho mình nhiệm vụ phát hiện ra những điều xấu, dẫn đến luôn dành thời gian và sự chú ý xem có ai làm gì sai trái để bóc phốt, lăng nhục, thậm chí tấn công bằng nhiều hình thức. Có khi sự sai trái ấy đơn giản chỉ là khác biệt ý kiến. Trong một số trường hợp khác, nhiều người thích cảm giác là người bị hại cần lên tiếng để được đám đông bảo vệ.

Các vấn đề này thậm chí còn thu hút đám đông nhiều hơn, bởi hai nhà khoa học từng đoạt giải Nobel Kahneman và Tversky đã phát hiện ra rằng khi đưa ra quyết định, mọi người luôn đặt nặng những khía cạnh tiêu cực của một sự kiện hơn là những khía cạnh tích cực. 

Trong các nghiên cứu do nhà tâm lý học John Cacioppo thực hiện, những người tham gia được cho xem những bức tranh có hình ảnh tích cực, tiêu cực hoặc trung lập. Sau đó, các nhà nghiên cứu quan sát hoạt động điện trong não của họ. Hình ảnh tiêu cực tạo ra phản ứng trong vỏ não mạnh hơn nhiều so với hình ảnh tích cực hoặc trung lập. Bởi vì thông tin tiêu cực gây ra sự gia tăng hoạt động trong khu vực xử lý thông tin quan trọng của não nên hành vi và thái độ của chúng ta có xu hướng được định hình mạnh mẽ hơn bởi các thông tin và trải nghiệm “xấu”.

Nhìn sâu về bản chất của những cuộc tấn công cho thấy phần đông chúng ta thiếu khoan dung, thiếu sự tôn trọng và khó chấp nhận các quan điểm trái chiều. Bên cạnh một thực tế, rất nhiều người cảm thấy không thể gọi tên cảm xúc của mình hay không dám diễn đạt ý kiến bằng lời, họ khó khăn trong giao tiếp hoặc không thực sự hứng thú với cuộc sống hiện tại. Thay vì bận rộn và tìm những niềm vui trong đời sống thực, họ lên các trang mạng xã hội để trút bỏ tâm sự hay những nỗi bực dọc. 

Mạng xã hội cực kỳ dễ tiếp cận sẽ trở thành không gian và vũ khí hoàn hảo để tạo ra những đợt công kích bốc đồng này. Màn hình và bàn phím tưởng chừng vô tri vô giác càng làm cho người ta không ý thức được hậu quả và nỗi đau của phía bên kia.

Đơn giản và nhanh chóng: đối mặt với màn hình và những con chữ dễ dàng hơn đối mặt với hiện thực, con người thực. Ai cũng có thể viết bao nhiêu tùy ý - bất cứ điều gì họ muốn và với kết nối thời đại mới, sự bùng nổ sẽ không bị kìm hãm mà được công khai trong tích tắc. 

Phạm vi tiếp cận rộng hơn: Tất cả mọi người trên thế giới đều có xem được những dòng chữ của họ. Mục đích càng nhanh chóng đạt được

Dễ nhận được sự ủng hộ của đám đông: dù đúng hay sai, ai cũng sẽ có một “tệp” khán giả riêng, đồng cảm với suy nghĩ của họ, sẵn sàng cho họ sự hỗ trợ nhanh như cách họ đăng lên. 

Phản ứng tâng bốc: Phản ứng đồng cảm thậm chí tâng bốc trước sự bộc phát khiến họ cảm thấy chiến thắng. Họ được cảm thông và chia sẻ, thậm chí nhận được rất nhiều lời khen ngợi vì sự can đảm vì “dám” nói ra. Điều này càng khiến sự bùng nổ tăng lên.

Cuối cùng, mặc dù chỉ bộc phát trạng thái tâm trí tạm thời, một cuộc tấn công trên mạng xã hội sẽ nhanh qua đi, vài ngày hay vài tháng để dành chỗ cho các cuộc tấn công khác nhưng hành động này sẽ gây ra thiệt hại vĩnh viễn. Ngay cả trong trường hợp nạn nhân bị tấn công trên mạng xã hội vi phạm pháp luật, thì chúng ta cũng không có quyền thay mặt pháp luật kết tội và “ném đá họ tới chết”. 

Những cuộc tấn công ồ ạt trên mạng có thể khiến cả nạn nhân và những người chứng kiến thấy khiếp sợ. 

Đối Phó Với Các Cuộc Tấn Công

Hãy thử làm theo lời khuyên của các chuyên gia về vấn đề này.

Đừng lo lắng một mình

Những kẻ tấn công trên mạng xã hội muốn tách bạn ra, cô lập bạn và khiến cho bạn thấy cô độc giữa một đám đông hung hãn. Hãy tiếp cận với những người bạn tin tưởng - những người sẽ lắng nghe, tôn trọng và hỗ trợ bạn.

Xem xét động cơ của kẻ tấn công

Trước khi phản hồi hãy tự trả lời những câu hỏi như: Họ có đang tìm kiếm sự chú ý? Họ có thông tin sai không? Dựa trên điều này, cách tiếp cận tốt nhất là gì? Giá trị nào sẽ đến từ việc tương tác với kẻ tấn công? Cách tốt nhất để giảm thiểu bất kỳ tác hại nào do tình huống này gây ra là gì?

Đừng hâm nóng ngọn lửa

Phản ứng lại là bản năng tự nhiên của con người để tự vệ khi bị tấn công. Chia sẻ một cách thận trọng, đặc biệt là khi cần phản hồi lại những nhận xét tiêu cực hoặc sai sự thật về bạn hoặc thương hiệu của bạn. 

Nhưng có một điều cần lưu ý, trong thế giới Internet, việc đáp trả giống như tiếp thêm oxy vào một đám cháy rừng. Đám đông này luôn muốn cảm nhận sức mạnh của họ và họ muốn thấy phản ứng của bạn. Bất cứ điều gì bạn nói sẽ càng kích thích và khiến họ tăng cường tấn công. Càng tương tác với những lời lăng mạ hoặc đe dọa của họ, bạn càng mang lại cho họ chính xác những gì họ muốn. Do đó, bất cứ khi nào có thể, tốt nhất bạn nên giữ im lặng và không có nguy cơ leo thang tình hình.

Tới lúc này dù đúng hay sai, họ không cần những lý luận, không có nhu cầu hiểu hoặc tôn trọng bạn. Mục đích của họ là chỉ thỏa mãn việc trút bức xúc của bản thân và chà đạp đối thủ. Họ muốn bạn trả giá. 

Bảo vệ bản thân

Đôi khi chỉ là một vài bình luận tiêu cực nhưng khi chúng leo thang trở thành các cuộc tấn công cá nhân đe dọa đến sự an toàn hoặc quyền lợi của bạn, hãy tìm trợ giúp. Mọi nền tảng truyền thông xã hội đều có quy trình báo cáo những người dùng vi phạm quy tắc ứng xử.

Giữ các tài liệu cung cấp bằng chứng về việc bạn bị tấn công cho trường hợp cần thiết. 

Chăm sóc cơ thể và tinh thần của bạn

Các cuộc tấn công trên mạng xã hội có thể khiến bạn mất ăn, mất ngủ, ảnh hưởng tới sức khỏe và cuộc sống hàng ngày. Dù thế nào đi nữa, đừng quên chăm sóc sức khỏe của chính bạn. Nếu bạn đang cảm thấy căng thẳng, hãy nói chuyện với bạn bè hoặc một chuyên gia để giải tỏa và giúp giải quyết vấn đề.

Nếu bạn thích động vật, dành thời gian cho thú cưng cũng có thể giúp bạn chữa lành. Trong điều kiện cho phép, hãy đến thăm những trạm cứu sinh động vật - những sinh vật dễ bị tổn thương này thường cô đơn và sợ hãi, dành một chút thời gian với chúng có thể khiến cả hai cảm thấy dễ chịu hơn.

Lên tiếng vì những người khác

Mỗi người đều có khó khăn và cách phản ứng riêng, nhưng dù vậy chúng ta mạnh mẽ hơn khi ở bên nhau. Hãy giúp đỡ người khác nếu có thể hoặc đôi khi, chỉ cần lắng nghe ai đó đang bị tấn công có thể là bước đầu tiên giúp xoay chuyển tình thế. 

Sau mỗi bức hình đại diện là một con người, bạn đều có khả năng trở thành kẻ tấn công hoặc nạn nhân dù vô tình hay cố ý. Trên hết, hãy học hỏi và tạo ra các cách để xây dựng cộng đồng trực tuyến, nơi mọi người có thể bảo vệ lẫn nhau hướng tới một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả chúng ta.